Naast communicatie en innovatie was het belangrijkste thema dit jaar het voorstel van de Europese Commissie voor de hervorming van de Energie Belasting Richtlijn (EBR). Rolf Diemer, Head of Unit, DG Taxation and Customs Union van de Europese Commissie kwam dit voorstel toelichten (zie presentatie).
Basis van het voorstel is om energieaccijnzen te heffen op energiegebruik en op CO2, met een prijs van 20 euro per ton CO2, afgestemd op het Emissiehandelssysteem (ETS). Er is een overgangstermijn van 10 jaar ingebouwd om lidstaten en industrie de tijd te geven om aan te passen (voor transportbrandstoffen en voor gas). De stand van zaken op dit moment is dat het voorstel wordt besproken in de raadswerkgroep. Er zijn tot nu toe 4 samenkomsten geweest, één volledige lezing. De volgende stap is het maken van een compromistekst en politieke discussies.
Kai Schlegelmilch, de vicevoorzitter van GBE (zie presentatie) gaf een reactie. Het CO2 element in de EBR is de goede benadering (maar een tarief van 20€/ton CO2 is veel te laag, zou volgens hem minstens 30 of 50 euro moeten zijn). Hij vond het heel goed dat het dieseltarief hoger wordt dan dat voor benzine. Ook gaat GBE ermee akkoord dat transportbrandstoffen zwaarder belast worden dan verwarming en elektriciteit, maar het verschil is te groot (tarief transport 63 keer hoger). De tarieven voor verwarming en elektriciteit zouden opgetrokken moeten worden om aansporing te geven voor het realiseren van de vele nog mogelijke besparingen in de gebouwensector en bijvoorbeeld ook stadsverwarming. De nu voorziene algemene uitzonderingsclausule voor gezinnen moet geschrapt worden (enkel arme gezinnen hebben een tegemoetkoming nodig). Biobrandstoffen zijn in het voorstel vrijgesteld van het CO2-gedeelte van de accijns als ze voldoen aan de duurzaamheidscriteria, maar GBE vindt dat hun CO2-belasting afhankelijk moeten zijn van hun CO2-impact, zoals bij de andere brandstoffen. Positief is ook dat een correctie voor inflatie voorzien wordt, maar dit zou retroactief toegepast moeten worden: de reële tarieven zijn sinds het invoeren van het oorspronkelijke EBR in 2003 al met 23% ontwaard! Het aandeel milieubelastingen in de totale belastinginkomsten is de voorbije jaren gedaald in de lidstaten.
Verschillende sprekers legden het verband met de huidige financiële en budgettaire crisis. Het is nu belangrijker dan ooit voor overheden om op een verstandige manier inkomsten te verkrijgen en tegelijk de economie aan te zwengelen en dus de lasten op arbeid te verminderen. Een groene belastinghervorming is dus nodig, zei Connie Hedegaard, Climate Action Commissaris van de Europese Commissie. De Eurobarometer toont ook aan dat Europese burgers, in antwoord op de survey, te kennen geven milieugerelateerde belastingen te verkiezen boven inkomensbelastingen. De OESO toont aan dat er een significante correlatie is tussen de mate waarin landen gebruik maken van groene belastingen en hun overheidsschuld.
Een van de weerkerende discussiepunten bij een groene belastinghervorming is de mogelijke erosie van de belastingbasis. Daarom is het belangrijk in te zetten op meerdere milieubelastingen en ook op de veilinginkomsten van emissiehandelssystemen, én om de tarieven op een voorspelbare manier mee te laten evolueren met bijvoorbeeld de stijgende energie-efficiëntie. Door externaliteiten op te lossen kan er bovendien bespaard worden op overheidsbestedingen (zoals gezondheidskosten). De impact van groene belastingen op competitiviteit en op lage inkomensgroepen zijn ook belangrijke aandachtspunten. Deze impact kan opgevangen worden door de inkomsten op een verstandige manier te recycleren (door bijvoorbeeld een deel van inkomsten te gebruiken voor het bestrijden van energie-armoede bij arme gezinnen). Op iets langere termijn blijkt een groene belastinghervorming voordelig voor de competitiviteit, dat bleek uit verschillende presentaties van Deense zakenmensen en ambtenaren.
Zichtbare en transparante recyclage van de inkomsten, in combinatie met een goede gefocuste communicatiecampagne ("you don't sell a Hawaï holiday by talking about the plane, talk about the beach") waarbij ook de winnaars aan het woord komen, een eenvoudig systeem én een goede timing, zijn cruciaal voor draagvlak voor een groene belastinghervorming. Het is immers niet omdat iets logisch is dat het er ook komt...
Meer informatie hierover staat op de website van Green Budget Europe http://www.foes.de/veranstaltungen/dokumentationen/2011/kopenhagen-15-16092011/?lang=en of kan u verkrijgen bij Sara Ochelen (Vlaamse overheid, LNE), Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..