De energieke samenleving: op zoek naar een sturingsfilosofie voor een schone economie
Hoe kan de overheid de creativiteit en innovatiekracht van burgers en bedrijven beter benutten? De Nederlandse samenleving is in vijftig jaar geëvolueerd van een hiërarchische samenleving naar een netwerksamenleving met mondige, autonome burgers en vernieuwende bedrijven – de energieke samenleving. De overheidsorganisatie past zich hier maar geleidelijk op aan. Tegelijkertijd staat de samenleving voor een enorme uitdaging om in enkele decennia een absolute ontkoppeling te realiseren tussen groei van de economie en het gebruik van natuurlijke hulpbronnen. Veel ondernemers en instellingen zien ecologisch verantwoord handelen al als een voorwaarde voor succes in een veranderende wereld: de wereld van 9 miljard mensen die allemaal een beroep doen op schaarse grondstoffen. Nederland kan zijn internationale concurrentiekracht via ‘groene groei’ versterken. Maar dat gaat niet vanzelf.
Het inzetten van de energieke samenleving voor groene groei vraagt een aanpassing in het denken en doen van de Rijksoverheid. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) geeft in het signalenrapport De energieke samenleving. Op zoek naar sturingsfilosofie voor een schone economie handvatten voor die nieuwe rol van de overheid. Het uitdragen van een motiverend perspectief dat mensen stimuleert, dynamische regelgeving die innovatie beloont en storende regels weghaalt en het continu willen leren van de maatschappij, zijn enkele centrale elementen.
Publicatie downloaden? Klik op De energieke samenleving (ook als e-book). Ook vindt u op de website een kort filmpje waarin de directeur van het PBL het gedachtegoed uit het rapport toelicht.
Motie Halsema: Effecten van het kabinetsbeleid voor milieu en klimaat
En behoeve van de uitvoering van de motie Halsema hebben het Plabureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) op verzoek van het kabinet het lopende en het door het kabinet Rutte nieuw aangekondigde milieu- en klimaatbeleid doorgerekend. De motie-Halsema vraagt het kabinet om een integrale doorrekening door het PBL van het milieu-, klimaat- en natuurbeleid met het oog op internationale afspraken.
De beleidswijzigingen die het kabinet Rutte heeft aangekondigd voor milieu en klimaat wijzen niet allemaal in dezelfde richting. Het kabinet geeft een stevige impuls voor hernieuwbare energie waardoor in 2020 het aandeel hernieuwbare energie toeneemt naar 9 à 12%. Het kabinet bezuinigt echter op het budget voor het waterkwaliteitsbeleid en neemt daarmee een voorschot op onzekere en nog niet gerealiseerde doelmatigheidswinsten. Aangezien nog niet alle kabinetsplannen concreet zijn, is nog niet duidelijk of het kabinet aan de Europese afspraken op het terrein van milieu, klimaat en natuur zal kunnen voldoen.
Publicatie downloaden? Klik op Effecten van het kabinetsbeleid voor milieu en klimaat - Motie Halsema
Vlees, vis en zuivel: opties voor verandering in productie en consumptie
De consumptie van dierlijke producten zoals vlees, vis en zuivel is de afgelopen vijftig jaar sterk toegenomen in de Europese Unie. Deze is hier nu twee maal zo hoog als het mondiale gemiddelde. De huidige voorkeuren van Europese consumenten leiden tot negatieve effecten, zoals een groot ruimtebeslag (ook buiten Europa), vermindering van de biodiversiteit en gezondheidsrisico's. Dit maakt het noodzakelijk om in EU-verband na te denken over mogelijke oplossingen voor deze problemen. De urgentie neemt nog toe doordat de consumptie van dierlijke eiwitten in niet-westerse landen in een rap tempo oploopt als gevolg van de groeiende wereldbevolking en de stijgende welvaart.
Oplossingen kunnen zowel liggen in vermindering van de consumptie van vlees, vis en zuivel, als door verbeteringen in de veehouderij en visserij. Als de EU de veehouderij en visserij duurzamer wil maken, dan is het essentieel de komende herzieningen van het Europese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en het Gemeenschappelijk Visserijbeleid hiervoor te benutten.
In het rapport The protein puzzle. The consumption and production of meat, dairy and fish in the European Union brengen onderzoekers van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in kaart wat de gevolgen van de productie en consumptie van dierlijke eiwitten zijn voor milieu, natuur en gezondheid. Vervolgens schetst het PBL welke opties er in Europees verband zijn om de negatieve effecten te verminderen. Met deze studie verschaft het PBL relevante feiten en cijfers ten behoeve van het debat over eiwitconsumptie, inclusief een indicatie van de onzekerheden daarbij.
Publicatie downloaden? Klik op The protein puzzle
Energie in 2030 - maatschappelijke keuzes van nu
Onlangs verscheen het boek 'Energie in 2030 – maatschappelijke keuzes van nu' van het Rathenau Instituut bij Uitgeverij Æneas. Hoe houden we onze energievoorziening ook na 2030 betaalbaar en betrouwbaar? En hoe kan het schoner? Op deze vragen probeert 'Energie in 2030' een antwoord te geven. Auteurs van onder meer het Clingendael International Energy Programme (CIEP), Ecofys, het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) en het Rathenau Instituut geven in zestien essays hun visie op de ontwikkelingen rondom energiebesparing, hernieuwbare energie, fossiele brandstoffen en kernenergie.
Meer informatie is te vinden op www.aeneas.nl/energiein2030.
Klompen in de machinerie - Bewuste en onbewuste sabotage van de transitie naar een duurzame energiehuishouding
Essay (tweeluik) voor de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur door Jan Paul van Soest. Een diepte-analyse van de manier waarop gevestigde oliebelangen klimaatbeleid ondermijnen door twijfel te zaaien over de 'ongemakkelijke waarheid'. Technieken voor beïnvloeding van publiek en politiek zijn volgens de auteur geleerd van de tabaksindustrie.
Te downloaden vanaf www.gemeynt.nl/files/Pb2011-006.pdf. Een inleiding/samenvatting staat op: http://natuurlijkewereld.blogspot.com/2011/09/klompen-in-de-machinerie.html.
