In Nederland worden drankenkartons (verpakkingen voor vooral zuivel en sappen) op dit moment op beperkte schaal ingezameld voor recycling. In de politiek is de vraag gerezen of het zinvol is om ook in Nederland meer drankenkartons apart te gaan inzamelen voor recycling. In dit onderzoek is bekeken wat de milieu- en kostenconsequenties zijn van deze eventuele verandering.
Inleiding
In Nederland worden drankenkartons (verpakkingen voor vooral zuivel en sappen) op dit moment op beperkte schaal ingezameld voor recycling. In 31 gemeenten wordt 2.162 ton per jaar ingezameld (ca 3%). Ten opzichte van het totaal binnen de EU en Noorwegen en Zwitserland (ca 33%) is dat een zeer beperkt deel. De totale markt van drankenkartons in Nederland bedraagt 70.000 ton/jaar. Dit komt overeen met circa 4,3 kg per inwoner. De verwijdering van de drankenkartons in Nederland gebeurt nu via inzameling met het restafval en verbranding in de afvalverbrandingsinstallaties (AVI's), die met behulp van deze brandbare fractie elektriciteit en warmte produceren. In de politiek is de vraag gerezen of het zinvol is om ook in Nederland meer drankenkartons apart te gaan inzamelen voor recycling.
Doel onderzoek
In dit onderzoek is bekeken wat de milieu- en kostenconsequenties zijn van deze eventuele verandering. Hierbij zijn twee verschillende systemen voor inzameling (vaak gecombineerd met kunststofinzameling) vergeleken:
- Haalsystemen (huis aan huis): in dit systeem worden drankenkartons en kunststoffen gezamenlijk opgehaald in plastic zakken of in bakken. Deze worden periodiek aan de straat gezet, gescheiden van het andere afval opgehaald en naar een scheidingsinstallatie getransporteerd.
- Brengsysteem: in dit systeem brengen bewoners hun drankenkartons gescheiden naar een container in hun buurt. De inhoud van de containers wordt opgehaald als ze vol zijn, en getransporteerd naar een persinstallatie om de drankenkartons in balen te persen. Vervolgens worden deze gebaalde drankenkartons getransporteerd naar een verwerkingsinstallatie en aldaar gerecycled.
Resultaten
In Tabel 1 zijn de meerkosten, de milieuvoordelen en kosteneffectiviteit gepresenteerd voor haal- en brengsytemen voor respectievelijk papier en alle kartons. De kosten bestaan uit netto kosten voor het systeem van inzameling en verwerking van drankenkartons minus de kosten van transport naar en verwerking in een AVI. Er zijn geen kostenvoordelen meegenomen van besparing in de inzameling van restafval omdat deze waarschijnlijk klein en lastig in te schatten zijn.
De milieuprestatie is uitgedrukt per ton vermeden CO2-uitstoot en vermeden ReCiPe-punt. De ReCiPe-milieu-indicator is een afgewogen methode waarin alle relevante milieueffecten van processen afgewogen worden meegenomen. Milieueffecten zoals klimaatverandering, landgebruik, energiegebruik, verzuring, etc., worden volgens de laatste wetenschappelijke inzichten gewogen opgeteld.
Tabel 1 Resultaten
Geconcludeerd kan worden dat de kosteneffectiviteit van de verschillende opties (halen/brengen en alleen papier/alles recyclen) elkaar weinig ontlopen. De verschillende opties scoren allemaal rond de 0,58 ReCiPe-punt per Euro (omgerekend € 150 à € 170/ton CO2). De kosteneffectiviteit van alles recyclen lijkt iets beter dan de kosteneffectiviteit van alleen papier uit drankenkartons recyclen. Dit verschil is echter te klein om significant genoemd te worden. De onzekerheden in de getallen zijn te groot om een conclusie uit dit relatief kleine verschil te halen.
Wij doen geen uitspraken in dit onderzoek of een omgerekende kosteneffectiviteit van € 148 à € 169/ton CO2 gunstig of ongunstig is. Er bestaan goedkopere milieumaatregelen (bijvoorbeeld energiebesparing in de industrie, windenergie en CO2-opslag in de ondergrond) maar ook die duurder zijn (bijvoorbeeld biobrandstoffen, hybride auto's en zonnecellen) en toch gesubsidieerd of verplicht worden.
Het rapport kan worden gedownload van de volgende website:
http://www.ce.nl/nieuws/211/Rapport_CE_Delft_recycling_drankenkartons_27_maart_in_Tweede_Kamer/.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Geert Bergsma (tel 015-2150150).