Invoering van Market Based Measures (MBMs) om de CO2-uitstoot van de internationale zeevaartsector terug te dringen, zal voor Nederland relatief beperkte economische effecten hebben, vergelijkbaar met andere landen. Aandachtspunten zijn de administratieve lasten en de handhaving van het systeem.
Zowel op EU-niveau als binnen de IMO (de VN-organisatie voor de zeevaart) wordt gekeken naar de inzet van zogeheten Market Based Measures (MBMs) om CO2-uitstoot binnen de internationale zeevaartsector te reduceren. MBMs omvatten maatregelen waarbij de CO2-emissies worden beprijsd, met name via CO2-emissiehandel en –heffingen, en stimulering van efficiëntieverbetering in de bedrijfsvoering. Er zijn diverse voorstellen gedaan. De standpuntbepaling van Nederland over welke maatregel de voorkeur verdient, is nog in ontwikkeling.
Onderzoek
In opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM), hebben KiM en CE Delft de effecten voor Nederland in kaart gebracht van vier verschillende voorstellen:
- Marine Emission Trading System (METS), voorstel van Noorwegen - emissiehandel onder cap, veiling van rechten.
- Greenhouse Gas (GHG) Fund, voorstel van o.a. Denemarken – heffing op brandstofverbruik, met opbrengsten offsets kopen voor emissies boven een vooraf vastgestelde reductienorm.
- Ship Efficiency and Credit Trading (SECT), voorstel van de VS – reductienorm per schip, gekoppeld aan Energy Efficiency Design Index. Schepen die voldoen ontvangen verkoopbare credits.
- Bahamas voorstel – reductienorm per schip afhankelijk van bouwjaar.
Er is gekeken naar de impact op milieu, economie en governance.
Resultaten
Het emissiereductiepotentieel binnen de sector is 40-60% ten opzichte van het business as usual scenario met METS, GHG fund en Bahamas voorstellen, omdat die voorstellen zowel operationele als technische maatregelen stimuleren. Het SECT voorstel kan maximaal 5-30% bereiken want het stimuleert alleen technische maatregelen. Daarnaast kunnen METS en GHG Fund ook gebruik maken van emissiereducties in andere sectoren en is de zekerheid van het behalen van gestelde emissiedoelen hoger dan bij de andere twee voorstellen. METS is, vanuit maatschappelijk oogpunt, tevens het meest kosteneffectief.
Wat betreft de economische effecten, leiden alle MBMs tot kostenstijgingen voor betrokken partijen omdat deze:
- ofwel moeten investeren in emissiereductie (de beoogde gedragsverandering),
- ofwel emissierechten moeten (bij)kopen of de heffing moeten betalen.
De zeevaart- en havensector kan door deze additionele kosten economisch minder rendabel worden. Wanneer reders deze kosten immers doorbelasten aan hun klanten, dringt dit effect door bij verladers, bunkeraars, havendienstverlening, consumenten etc.Deze geschetste economische gevolgen zijn voor de sector als geheel in Nederland beperkt en vergelijkbaar met andere landen. Dit komt vooral doordat de kosten van zeevaart slechts een zeer klein deel uitmaken van de waarde van importen. Deze conclusie sluit aan bij die van eerdere onderzoeken. Dit resultaat hangt echter wel af van de offsetprijs en de elasticiteit van de vraag naar zeevaart. Bovendien kunnen de consequenties voor individuele, veelal kleinere, ondernemingen groter zijn.
Wat betreft governance is regelgeving cruciaal. Nederland loopt het risico om veel uit te moeten geven aan administratieve lasten omdat Nederlandse reders vaak kleine emittenten zijn en relatief kleine schepen hebben. Dit kan ondervangen worden door hun minder strenge eisen op te leggen qua monitoring, verslaglegging en verificatie. Verder is sterke handhaving een aandachtspunt. Zo verdient het aanbeveling om zowel vlaggenstaten als havenstaten een rol hierin te geven.
Het volledige rapport is te downloaden via www.ce.nl. Meer informatie kunt u verkrijgen bij Jasper Faber (Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.) en Pauline Wortelboer (Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.).
