Themanummer ESB over 'Groene groei'

Het tijdschrift Economisch Statistische Berichten heeft in juli een themanummer over 'Groene groei' uitgebracht (nr. 4739), met daarin de volgende bijdragen:

• Perspectief op groene groei (Marjan Hofkes en Harmen Verbruggen)
• Groene a-groei en de klimaatuitdaging (Jeroen van den Bergh)
• Naar een circulaire economie (Bert Scholtens)
• Zespuntenplan voor duurzame groei (Rick van der Ploeg)
• Milieubeleidsstrategieën, groene groei en welvaart (Thomas van der Pol en Gerbert Romijn)
• Instrumenten voor energie- en klimaatbeleid (Herman Vollebergh, Gusta Renes en Frank Dietz)
• Vergroening van aanschafbeleasting voor auto's in de EU (Thomas Michielsen, Inge van den Bijgaart, Reyer Gerlagh en Hans Nijland)

In ESB 4740 staat een reactie van Reyer Gerlagh ('Groene groei als coördinatieprobleem'). De ESB-special en de reactie van Gerlagh zijn samen herdrukt naar aanleiding van een door het Centraal Planburau georganiseerde workshop over 'De effectiviteit van circulair-economisch beleid', die op 15 september werd gehouden. Zie https://www.esb.nu/kort/20020301/herdruk-groene-groei.

Themanummer Milieu over 'Groene welvaart'

In Milieu, tijdschrift van Netwerk van Milieuprofessionals VVM (www.vvm.info), is het septembernummer (nr.5, 2016) gewijd aan Groene Welvaart, met artikelen van onder andere Arnold Heertje (Natuur en milieu worden weggecijferd), Stephan Slingerland (Welvaartsdebat komt telkens terug), Olav-Jan van Gerwen en Frank Dietz (Welvaart heeft geen kleur).

Groene belastingen als alternatief voor aardgasbaten

SEO Economisch Onderzoek heeft in opdracht van Milieudefensie onderzocht hoeveel het kost het om de gasproductie uit het Groningenveld vanaf 2030 stil te leggen en of groene belastingen kunnen fungeren als alternatieve inkomstenbron. Conclusie: de inkomstenderving ten opzichte van de huidige verwachtingen is maximaal in 2030 en bedraagt dan € 3,8 miljard per jaar. Groene belastingen zijn een veelbelovende manier om extra inkomsten voor de schatkist te genereren. 39 mogelijke maatregelen zijn beoordeeld op vier criteria: technische uitvoerbaarheid, opbrengstzekerheid, vergroening en kostenverdeling. Maatregelen met de hoogste scores op één van de criteria zijn samengebracht in pakketten die elk voldoende inkomsten genereren om de lagere aardgasbaten te compenseren. Het potentieel aan groene belastingmaatregelen blijkt vele malen groter te zijn dan de verwachte reductie van aardgasbaten. Zie http://www.seo.nl/pagina/article/alternatieven-voor-aardgasbaten/.

Economische gevolgen van overstromingen

Op 14 juni jongstleden promoveerde Elco Koks aan de VU op het proefschrift 'Economic modelling for flood risk assessment'. Daarin staat de vraag centraal in hoeverre de (sociaal)economische gevolgen van overstromingen kunnen worden opgenomen in de modellering van overstromingsrisico’s en hoe hiermee de strategieën voor overstromingsmanagement verbeterd kunnen worden. Het proefschrift besteedt veel aandacht aan de indirecte economische effecten van overstromingen en aan ruimtelijke en temporele aspecten.

Toepassingspotentieel en macro-economische effecten van CO2-opvang en -opslag

23 September j.l. is Barbara Kölbl aan de Universiteit Utrecht gepromoveerd op het proefschrift 'Deployment potential and macro-economic impacts of Carbon Dioxide Capture and Storage in the future energy system'. De potentiële inzet van CCS is onderzocht op mondiaal niveau tot het jaar 2100. De gevoeligheidsanalyse hierop beperkt zich tot 2050. De analyse van economische effecten is toegespitst op de West-Europese energiesector in 2050. Uit het onderzoek blijkt dat CCS een belangrijke mitigatiestrategie is en dat er tot 2100 voldoende opslagcapaciteit is. Het proefschrift kan gedownload worden via: http://dspace.library.uu.nl/handle/1874/339521.

Uitputting van ertsreserves

Theo Henckens is op 17 oktober gepromoveerd aan de Universiteit Utrecht op een proefschrift over de uitputting van ertsreserves. De promovendus concludeert dat vijftien van de onderzochte 65 mineralen niet duurzaam gewonnen worden. Voor vier van deze vijftien is onderzocht of en vastgesteld dat, technisch gezien, duurzame winning mogelijk is. Het prijsmechanisme zal echter onvoldoende sturend zijn. Elementen voor een internationaal verdrag tot duurzaam gebruik van schaarse delfstoffen worden voorgesteld.Het proefschrift met titel ‘Managing raw materials scarcity: safeguarding the availability of geologically scarce mineral resources for future generations’ kan gedownload worden via: http://dspace.library.uu.nl/handle/1874/339827.

Betalingsbereidheid van drinkwaterklanten

In een artikel in Vakblad H2O (H2O online) wordt verslag gedaan van een betalingsbereidheidsonderzoek naar verbeteringen in drinkwaterlevering. Het onderzoek is gedaan door KWR Watercycle Research Institute en Vitens. De conclusie is: "... dat een meerderheid van de drinkwaterklanten de voorkeur geeft aan gelijkblijvende of zelfs iets hogere kosten voor een betere kwaliteit van kraanwater en dienstverlening, ten opzichte van een lichte of grote afname van de kosten bij een gelijkblijvende of afnemende kwaliteit. Dit is anders dan het soms dominante beeld doet vermoeden, Voor een groot aantal verbeteringen zijn veel klanten zelfs bereid extra te betalen, al zijn de verschillen tussen klanten met verschillende perspectieven groot. Het meest acceptabel vindt men een kostenstijging voor de realisatie van een zo natuurlijk mogelijke inrichting van waterwingebieden, het verbeteren van de drinkwatervoorziening in ontwikkelingslanden en het stimuleren van waterhergebruik. Verbeteringen die leiden tot meer inzicht in de kwaliteit, storingen, of het individueel watergebruik worden veelal wel aangemerkt als goede ideeën, maar hiervoor is men duidelijk minder bereid extra te betalen. Kijken we naar de betalingsbereidheid voor concrete verbeteringen als minder kalk in het kraanwater, de productie van kraanwater met 100% duurzame energie en een hogere kwaliteit, dan zien we dat deze significant hoger is dan de betalingsbereidheid voor een hogere druk uit de leidingen of minder storingen in de kraanwaterlevering. De wens voor met name minder kalk en meer duurzaam water leeft niet alleen bij huishoudelijke klanten, maar ook bij (groot)zakelijke. Anders dan de huishoudelijke klant zijn zij in de regel echter enkel bereid extra te betalen voor verbeteringen die hen uiteindelijk ook geld kunnen besparen." Het artikel is hier te vinden: http://vakbladh2o.nl/index.php/h2o-online/recente-artikelen/entry/de-waarde-van-klantonderzoek-een-studie-naar-de-betalingsbereidheid-van-drinkwaterklanten.

Op weg naar de circulaire auto

ABN AMRO heeft samen met Circle Economy een studie gepubliceerd over de auto-industrie. Zij verwachten dat deze sector verandert en in een stroomversnelling zal komen, omdat de consument anders naar mobiliteit kijkt. De groeiende vraag naar bedrijfsmodellen als ‘Car-as-a-Service’ en autodelen – een stijging van 300 procent in 2 jaar – bewijst dat de auto vaker als dienst wordt beschouwd. Met als gevolg een verschuiving van eigendom, een hogere bezettingsgraad en daardoor een kortere levensduur van auto’s. Deze optelsom vereist een radicale innovatie van auto-ontwerp en materiaalgebruik, waardoor circulariteit in de sector prioriteit moet worden. Dit staat echter nog niet hoog op de agenda van de auto-industrie en haar toeleveranciers, vanwege de grote beleidsdruk om brandstofverbruik en CO2-emissies te verlagen. De studie is te downloaden via https://insights.abnamro.nl/2016/08/op-weg-naar-de-circulaire-auto/. 

Klimaatbeleid voor de lange termijn

De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) heeft een 'policy brief' uitgebracht over het klimaatbeleid voor de lange termijn. Daarin stelt de WRR voor om een ambitieus emissiebudget voor broeikasgassen vast te leggen in een nationale klimaatwet. Die wet voorziet tevens in de instelling van een Klimaatautoriteit voor advisering, monitoring, coördinatie en maatschappelijke dialoog. Belangrijke randvoorwaarden zijn een publieke investeringsbank en versterking van klimaatrelevante kennisinfrastructuur. Een toekomstbestendig reguleringskader biedt op decentraal niveau ruimte voor de ontwikkeling van nieuwe technieken en businessconcepten. Op Europees niveau is versterking van een emissiehandelssysteem nodig. Grootschalige inpassing van hernieuwbare energiebronnen vraagt om Europese coördinatie van de elektriciteitsmarkten en van grensoverschrijdende energie-infrastructuur. Zie http://www.wrr.nl/publicaties/publicatie/article/klimaatbeleid-voor-de-lange-termijn-van-vrijblijvendheid-naar-verankerd-5/.

Circulaire economie maakt doelen klimaatakkoord Parijs bereikbaar

In een recente publicatie betogen Circle Economy en Ecofys dat de mondiale introductie van een circulaire economie ervoor kan zorgen dat de emissiereductiedoelstellingen voor broeikasgassen die in Parijs zijn afgesproken haalbaar worden. Zie http://www.ecofys.com/files/files/circle-economy-ecofys-2016-circular-economy-white-paper.pdf.

Milieustatistieken, milieurekeningen en beleid

In Nederland worden al tientallen jaren milieustatistieken gemaakt. Daartoe behoren ook de milieurekeningen, die een koppeling maken tussen milieu en economie. Over de ontwikkeling en toepassing van milieustatistieken en milieurekeningen heeft het PBL een notitie uitgebracht ten behoeve van het WAVES-programma van de Wereldbank (Wealth Accounting and the Valuation of Ecosystem Services). Zie http://www.pbl.nl/publicaties/van-statistiek-naar-beleid.