De geopolitiek van de circulaire economie
Het tijdschrift Internationale Spectator heeft een themanummer gewijd aan 'de geopolitiek van de internationale economie'. Hierin staan drie vragen centraal:
- Draagt de circulaire economie bij aan het verkleinen van afhankelijkheden van vitale grondstoffen voor Nederland en de Europese Unie?
- Levert de circulaire economie concurrentievoordelen op voor Nederland en Europa? En wat zijn de consequenties voor andere landen daarvan?
- Draagt een ‘moreel leiderschap’ van Nederland en Europa op het gebied van de circulaire economie bij aan de internationale diplomatie rond het behoud van mondiale publieke goederen?
Zie https://www.internationalespectator.nl/pub/2017/1/.
Vaardigheden voor vergroening van de Vlaamse economie
Een recent verschenen OECD-rapport besteedt aandacht aan de vaardigheden, kennis en competenties die nodig zijn voor een vergroenende economie in Vlaanderen. Er wordt specifiek gekeken naar drie sectoren: voedingsmiddelen, bouw en chemicaliën.
EZ en DNB pleiten voor hogere CO2-prijs
Zowel vanuit het Ministerie van Economische Zaken (EZ) als vauit De Nederlandsche Bank (DNB) verschenen recentelijk pleidooien voor maatregelen om de prijs van CO2-uitstoot te verhogen en zo te zorgen voor prikkels die investeren in energiebesparing en schonere energie aantrekkelijk maken. EZ-topambtenaar Maarten Camps deed dit in het traditionele ESB-nieuwjaarsartikel en DNB deed dit in een artikel in DNB-bulletin.
Schaarse grondstoffen worden niet op tijd vanzelf duurder
Op 17 oktober 2016 promoveerde Theo Henckens aan de Universiteit Utrecht op het proefschrift ‘Managing raw materials scarcity: safeguarding the availability of geologically scarce mineral resources’. Henckens stelt hierin een internationale aanpak voor die ervoor moet zorgen dat de wereldbevolking op een duurzame manier omgaat met schaarse grondstoffen. Zijn belangrijkste maatregel is een kunstmatige vermindering van de winning van de meest schaarse grondstoffen. Daardoor zal de prijs van die grondstof naar verwachting stijgen. De gebruikers zullen dan automatisch gaan zoeken naar alternatieven. Een cruciale voorwaarde voor het slagen van deze aanpak is dat grondstoflanden gecompenseerd worden voor hun verlies aan inkomsten. Zie https://www.uu.nl/nieuws/ertsreserves-drogen-op. Artikelen over het onderzoek zijn ook verschenen in het tijdschrift Milieu (nr. 8/2016) en in Resources Policy.
Fiscale stimulering van elektrische auto's
Op 3 november 2016 promoveerde Alexandros Dimitropoulos aan de VU op een proefschrift over (fiscaal) stimuleringsbeleid rond elektrische auto's. Het onderzoek is gefinancierd uit het NWO-onderzoeksprogramma 'Energietransities'. Het volledige proefschrift is hier te vinden.
Effecten van tolheffing
Op 9 januari 2017 is Ioannis Tikoudis aan de VU gepromoveerd op een onderzoek naar tolheffing op wegen. Tolheffing kan een oplossing zijn voor het terugdringen van maatschappelijk onwenselijke effecten van verkeer, zoals CO2-uitstoot en files. Maar tolheffing staat niet op zichzelf en heeft effecten op bijvoorbeeld de regionale arbeidsmarkt. Tikoudis onderzocht verschillende interacties tussen stedelijke tolsystemen en bijvoorbeeld de belastingen op inkomen uit arbeid en onroerendgoedbelastingen. Het proefschrift ‘Urban second-best road pricing: spatial general equilibrium perspectives’ is hier te vinden.
Duurzaam waterbeheer in het stroomgebied van de Nijl
Op 25 januari 2017 is Tewodros Kahsay aan de VU gepromoveerd op het proefschrift ‘Towards Sustainable Water Resources Management in the Nile River Basin. A Global Computable General Equilibrium Analysis’. Hierin worden de economische gevolgen geanalyseerd van verschillende manieren om Nijlwater te beheren en te verdelen voor het hele Nijl-stroomgebied. Zie https://www.vu.nl/nl/nieuws-agenda/agenda/2017/jan-mrt/25jan_tn-kahsay.aspx.
Brede welvaart
Op allerlei fronten staat ‘brede welvaart’, dat wil zeggen welvaartsbepaling die naast BNP factoren als milieu en gezondheid meeneeemt, in de belangstelling. Rabobank en Universiteit Utrecht hebben samen een brede welvaartsindicator ontwikkeld. In het volgende nummer van deze Nieuwsbrief, dat eind april zal verschijnen, zal een artikel hierover gepubliceerd worden. Informatie over dit onderzoek is beschikbaar op: https://www.rabobank.com/nl/about-rabobank/in-society/prosperity/index.html.
Ondernemen met natuurlijk kapitaal in de voedselsector
In de publicatie 'Ondernemen met natuurlijk kapitaal in de voedselsector' analyseert het PBL de businessmodellen van de innovatieve ondernemers en de betekenis van deze bedrijven voor de verduurzaming van het voedselsysteem als geheel. Voor het onderzoek zijn interviews en workshops gehouden met 15 kleine innovatieve voedselbedrijven. De kleine voedselbedrijven kunnen vooralsnog geen complete verduurzaming van de sector bewerkstelligen. Hun marktaandeel is beperkt en niet alle oplossingen zijn op grotere schaal toe te passen. Toch spelen deze innovatieve ondernemers een belangrijke rol: ze dagen de grote bedrijven in de voedselsector uit tot innovatie en verduurzaming. Zonder deze kracht zal de voedselsector minder snel veranderen, terwijl de noodzaak om te verduurzamen groot is. De kostprijs van duurzamer geproduceerd voedsel is vaak hoger dan van gangbare producten. Toch is verlaging van de kostprijs alleen niet voldoende om duurzame productie rendabel te maken. Voor een levensvatbaar verdienmodel moeten de ondernemers ook op andere aspecten van hun bedrijf innoveren. De overheid kan de ontwikkeling naar duurzame voedselbedrijven stimuleren, bijvoorbeeld door instrumenten voor innovatie beschikbaar te stellen.