De rekening voor de klimaatdoelen in de EU kan substantieel lager uitvallen door biomassa direct in daarvoor speciaal te bouwen elektriciteitscentrales te vergassen en de CO2 die daarbij vrijkomt, onder de grond op te slaan. Deze inzet van biomassa levert extra emissieruimte op, omdat de CO2 die bomen en planten uit de atmosfeer opnemen, vanwege de CO2-opslag niet meer terugkomt in de atmosfeer. Om hiervan te profiteren moet de Europese Unie wel een weeffout in de zogenaamde ETS-richtlijn herstellen. Deze conclusie trekt het Centraal Planbureau (CPB) in een recent verschenen studie.
De huidige Europese richtlijn ontslaat bedrijven van de plicht om een emissierecht te overhandigen als ze de uit fossiele brandstoffen vrijgekomen CO2 ondergronds opslaan. Deze richtlijn stimuleert daardoor wel de opslag van CO2 uit fossiele brandstoffen, maar niet de opslag van CO2 uit biomassa. Bedrijven die biomassa gebruiken, zijn immers al vrijgesteld van emissiehandel, omdat ze netto geen CO2 uitstoten. Een beloning voor de onttrekking van CO2 aan de atmosfeer (negatieve emissie) ontbreekt daardoor.
Zelfs na het herstel van de weeffout in de Europese richtlijn hebben bedrijven echter geen prikkel om te investeren in deze centrales. De prijs van emissierechten is daarvoor te laag. De Europese Unie moet hier iets aan doen. Alleen als bedrijven hun emissierechten kunnen verkopen aan marktpartijen die nu niet onder het emissiehandelssysteem vallen, of als het aantal rechten in het emissiehandelssysteem drastisch afneemt, zal de prikkel om te investeren in biomassacentrales met CO2-opslag voldoende zijn. Door deze maatregelen kan de klimaatrekening dan, afhankelijk van de vraag of de EU haar emissies met 80 of 95 procent wil verlagen, met 0,1 tot 3,0 biljoen (100 tot 3000 miljard) euro omlaag. Per Europeaan kan het klimaatbeleid daarmee 190 tot ruim 6000 euro goedkoper uitvallen.
De inzet van biomassa in elektriciteitscentrales met CO2-opslag leidt, in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, niet tot een stijging, maar juist tot een daling van de wereldwijde vraag naar biomassa. De inzet vergroot namelijk de beschikbare emissieruimte in de Europese Unie. Deze toename van de emissieruimte stelt de EU-lidstaten in staat om meer fossiele energie te gebruiken zonder daarbij de klimaat- en luchtdoelstellingen los te laten. Hierdoor neemt de energieschaarste af en is er minder biomassa en landbouwgrond nodig. Negatieve effecten op ontbossing en op de voedselproductie blijven hierdoor achterwege. Om het maatschappelijk draagvlak te vergroten kan ervoor gekozen worden de opslag te beperken tot locaties onder de zeebodem.
Klik hier om de PolicyBrief 'Biomassa met CO2-opslag direct inzetten' te downloaden.
Inlichtingen: Johannes Bollen of Rob Aalbers, CPB, via Suzanne van Gils, Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken., +31 6 21560776.
