Wereldwijd blijft de biodiversiteit aan een snel tempo dalen, ondanks een opmerkelijke stijging van het aantal initiatieven ten voordele van de biodiversiteit. Het toekennen van een economische waarde aan biodiversiteit wordt meer en meer beschouwd als een noodzakelijke voorwaarde om biodiversiteit in beleidsbeslissingen op te nemen. Recent onderzoek toont de rol van natuurlijke vijanden voor de biologische bestrijding van de perenbladvlo en aldus voor het inkomen van de fruitteler. Hieruit blijkt dat fruittelers, afhankelijk van de omvang van het verlies in soorten van natuurlijke vijanden, hun netto-inkomen zien verminderen met 88€ tot 2186€ per hectare.
Veelal wordt een schatting van de economische waarde van de biodiversiteit bekomen door de bereidheid tot betalen (willingness-to-pay) voor een verandering in biodiversiteit te bevragen bij een groep van respondenten. De laatste jaren steeg echter de kritiek op deze methode en gingen er stemmen op voor alternatieve waarderingsmethodes. Deze kritiek is met name terug te brengen tot drie problemen. Vooreerst is biodiversiteit een complex begrip. Het staat niet enkel voor de diversiteit tussen soorten, maar eveneens voor de diversiteit van genen binnen één soort en de diversiteit van ecosystemen. Bovendien wordt er bij het bevragen dikwijls gebruik gemaakt van een benadering van wat biodiversiteit is, en worden algemene termen zoals “natuur” of “wildernis” gebruikt om het geheel aan biodiversiteit te definiëren. Daarnaast bestaat ook de kans dat waardevolle soorten, in functie van de bijdrage die ze leveren aan ecologische processen, niet als dusdanig herkend worden door het grote publiek.
Verschillende studies wezen reeds uit dat een grotere diversiteit leidt tot een grotere stabiliteit van het ecosysteem en zo de levering van ecosysteemdiensten - de diensten die ecosystemen leveren voor de mens, bijvoorbeeld biologische waterzuivering, verwijdering van fijn stof of de opslag van koolstof - verzekert voor de toekomst.
Dus, hoe zouden we nu een economische waarde kunnen toekennen aan biodiversiteit die effectief rekening houdt met functie van de verschillende soorten in een ecosysteem? En welk effect heeft dan een verandering in die biodiversiteit op het inkomen?
Naar een nieuwe methode voor de waardering van biodiversiteit
Perenbladvlo (Cacopsylla pyri) is één van de grootste bedreigingen voor de perenteelt aangezien hij de plant vatbaar maakt voor aantasting door schimmels. Deze schimmels zorgen voor een daling in de kwaliteit van de peren en zorgt voor verruwing van de schil en het vertonen van zwarte vlekken, de zogenaamde “zwarte peren”. Verschillende natuurlijke vijanden onderdrukken de aanwezigheid van perenbladvlo en verminderen daardoor de kans op een lagere kwaliteit van de peren en verhogen zodoende het inkomen van de teler (figuur 1).
Figuur 1: overzicht impact en bestrijding perenbladvlo
Om een inschatting te kunnen maken van de bijdrage die natuurlijke vijanden leveren voor het inkomen van de teler werd gebruikt gemaakt van een nieuwe methode waarbij de ecologische rol van de natuurlijke vijanden centraal staat.
Een ecologisch model werd ontwikkeld waarbij de interacties tussen natuurlijke vijanden en perenbladvlo gesimuleerd werden doorheen het jaar. Op deze manier kon bepaald worden wat het effect was van een vermindering van de biodiversiteit op de aanwezigheid van perenbladvlo. De biologische bestrijding met behulp van natuurlijke vijanden werd bepaald door de verhouding te berekenen van het aantal perenbladvlooien dat werd geconsumeerd ten opzichte van de totale aanwezigheid van perenbladvlo. Een daling van het aantal natuurlijke vijanden kon zo gekoppeld worden aan een daling van de geleverde biologische bestrijding.
Vervolgens werd de aanwezigheid van perenbladvlo voor elke hoeveelheid van natuurlijke vijanden gekoppeld aan de aanwezigheid van “zwarte peren”. De vermindering van het aantal natuurlijke vijanden leidde tot verhoging van het aantal zwarte peren en zodoende een daling van het netto-inkomen van de fruitteler.
Een sensitiviteitsanalyse werd uitgevoerd voor onzekere parameters zoals de verkoopprijs en de opbrengst per hectare. De resultaten tonen dat een daling van het aantal natuurlijke vijanden gepaard zou kunnen gaan met een vermindering van het netto inkomen tussen 88€ en 2186€ per hectare (figuur 2).
Figuur 2: Impact op het netto-inkomen door het wegnemen van de natuurlijke vijanden (1 tot 3)
Doorheen de hele analyse kan een verandering van het netto-inkomen herleid worden naar de veranderingen in het aantal natuurlijke vijanden. De veranderingen in het netto-inkomen kunnen beschouwd worden als de indirecte gebruikswaarde van de aanwezigheid van natuurlijke vijanden. Vele studies tonen aan dat de indirecte gebruikswaarde waarschijnlijk de grootste bron van waarde is voor biodiversiteit. Met deze methode hopen de auteurs de inclusie van biodiversiteit in kosten-batenanalyses en beleidsbeslissingen te stimuleren.
Voor meer info: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.. De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in: Daniels, S., Witters, N., Beliën, T., Vrancken, K., Vangronsveld, J., Van Passel, S. 2017. Monetary Valuation of Natural Predators for Biological Pest Control in Pear Production. Ecological Economics, 134, 160-173.
