De overheid heeft 25,3 miljard euro aan milieubelastingen en -heffingen ontvangen in 2016. Dit is 3,0 procent meer dan in 2015. Huishoudens dragen bijna twee derde van de lasten. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het CBS.
Energiebelasting en BPM stijgen het hardst
De overheid ontving 20,7 miljard euro aan milieubelastingen en 4,6 miljard euro aan milieuheffingen in 2016. Milieubelastingen komen in de algemene middelen en zijn vooral gekoppeld aan het bezit en gebruik van auto’s en het energiegebruik. Milieuheffingen worden opgelegd voor de financiering van specifieke milieumaatregelen. Voorbeelden van milieuheffingen zijn afvalstoffenheffing, rioolrechten en afvalwaterheffing. Wat wel en niet tot de milieubelastingen en -heffingen wordt gerekend, is internationaal afgesproken.
De accijns op brandstof, de motorrijtuigenbelasting en de energiebelasting brachten in 2016 respectievelijk 8,1 miljard euro, 5,6 miljard euro en 5,0 miljard euro op. De opbrengsten van de energiebelasting zijn met 10,7 procent het hardst gestegen ten opzichte van een jaar eerder.
De opbrengst van de belasting op nieuw aangeschafte personenauto's en motorrijwielen (BPM) steeg met 6,1 procent ten opzichte van 2015 tot 1,6 miljard euro. Huishoudens brachten 28 procent meer BPM op, producenten 7 procent minder. Tariefverhogingen zijn één van de oorzaken van deze stijging. Voor de BPM zijn in 2016 de CO₂-grenzen aangescherpt voor benzine- en dieselauto’s en zijn de tarieven van de drie hoogste categorieën van CO₂-uitstoot verhoogd.
De opbrengst van de kolenbelasting daalde van 195 miljoen euro (2015) naar 3 miljoen euro (2016). Kolen die worden gebruikt in kolencentrales voor de opwekking van elektriciteit zijn vanaf 2016 vrijgesteld van kolenbelasting.
Milieu-aandeel in belastingen en heffingen neemt af
De afgelopen vijf jaar is het aandeel van milieubelastingen en -heffingen ten opzichte van de totale belastingopbrengsten gedaald van 17,1 procent (in 2011) naar 15,3 procent (2016). De opbrengsten van de milieubelastingen en -heffingen zijn minder hard gestegen dan de inkomsten uit andere belastingen.
Milieulastendruk relatief hoog in Europa
De milieulastendruk in Nederland is hoog vergeleken bij andere Europese landen. Het aandeel van milieubelastingen en -heffingen in de belastingopbrengsten inclusief sociale premies is in ons land 9 procent (2015). In Servië is het aandeel het hoogst, 11 procent, in België het laagst, 4,7 procent. Het aandeel milieubelastingen en –heffingen van de 28 landen van de Europese Unie is gemiddeld 6,3 procent.
Opbrengsten van milieubelastingen, 2001-2016
De opbrengsten van de milieubelastingen schommelen al tien jaar tussen de 18 en 20 miljard euro (zie figuur). Het aandeel van de milieubelastingen in de totale belastingopbrengst van de Nederlandse overheid zakte in 2016 naar 12,5 procent.
Klik hier voor nadere informatie op de CBS-website.
Klik hier voor nadere informatie in het Compendium voor de Leefomgeving.