Tijdens zijn inaugurele rede op 15 december 2017 heeft Wouter Botzen besproken hoe de economische gevolgen van natuurrampen en klimaatverandering kunnen worden beperkt door betere inzichten in risico’s en voorbereidingen op rampen.
De afgelopen decennia zijn schades door natuurrampen wereldwijd gestegen. Zulke rampen veroorzaken een keten aan effecten die economische schade teweegbrengen. Sinds 2010 bedragen de totale economische schades veroorzaakt door natuurrampen meer dan $100 miljard per jaar. Natuurramprisico’s zullen verder toenemen door klimaatverandering. Daarnaast zal klimaatverandering andere economische gevolgen hebben, bijvoorbeeld voor de agrarische sector, toerisme, energiegebruik, en industrie.
Voor het vormgeven van beleid om klimaatverandering te voorkomen en de economische gevolgen te beperken is het van belang om goede inzichten te verkrijgen in de lokale economische gevolgen van effecten van extreem weer en klimaatverandering. Tijdens zijn oratie heeft Wouter Botzen besproken hoe inzichten in klimaat- en natuurramprisico’s kunnen worden verbeterd.
De afgelopen decennia is veel vooruitgang geboekt in het ontwikkelen van wetenschappelijke methodes die de economische gevolgen van klimaatverandering schatten door middel van geïntegreerde klimaat-economiemodellen. De onzekerheden in deze modellen zijn echter nog groot en de ruimtelijke schaal van de schattingen is grof. Het Instituut voor Milieuvraagstukken ontwikkelt een nieuw klimaat-economiemodel, CLIMRISK, dat een aantal van deze tekortkomingen aanpakt. CLIMRISK heeft een klimaatmodule die op een schaal van 50 bij 50 kilometer probabilistische voorspellingen geeft van verwachte veranderingen in temperatuur en neerslag aan de hand van verschillende klimaatmodellen. Vervolgens berekent het model op dezelfde lokale schaal en aan de hand van economische blootstelling de schade die deze klimaatverandering kan veroorzaken. In het kader van een nieuw EU-project, COACCH, wordt het model de komende jaren verder ontwikkeld. Inzichten in de lokale economische effecten van klimaatverandering kunnen worden gebruikt voor het evalueren van klimaatadaptatiestrategieën, zoals kosten-batenanalyses van meer groen in de stad om de opwarming te verminderen.
Figuur 1: Temperatuurstijging (boven) en economische schade in miljard dollar (onder) per 50 bij 50 kilometer aan het eind van deze eeuw volgens een run van het CLIMRISK-model.
Voor het schatten van de lokale schades van natuurrampen zijn catastrofemodellen ontwikkeld die op een gedetailleerde ruimtelijke schaal het natuurgevaar kunnen simuleren – zoals inundatiedieptes van overstromingen – en schades in kaart brengen aan de hand van economische blootstelling en de kwetsbaarheid hiervan. Deze modellen kennen vele toepassingen, waaronder het berekenen van toekomstige natuurramprisico’s onder scenario’s van klimaatverandering en het evalueren van de schade die vermeden kan worden door risicoreductiemaatregelen, zoals de aanleg van dijken. Er is echter nog weinig bekend over lokale kwetsbaarheid voor natuurrampen en hoe deze zich ontwikkelt door de tijd. Deze kwetsbaarheid is bepaald door voorbereidingen op rampen die mede afhankelijk zijn van risicopercepties die vaak hoog zijn nadat een ramp heeft plaatsgevonden, maar na verloop van tijd weer afnemen als rampen uitblijven. Het risico is dan afhankelijk van dynamische interacties tussen menselijke en natuurlijke systemen. Tijdens zijn oratie heeft Wouter Botzen besproken hoe catastrofemodellen kunnen worden geïntegreerd in “agent-based” modellen die simuleren hoe agenten – zoals de overheid, huishoudens en bedrijven – het natuurramprisico beïnvloeden door voorbereidingen te treffen als reactie op het natuurlijke systeem (bijv. zeespiegelstijging) en elkaar.
Gedragseconomische experimenten kunnen inzichten bieden in hoe mensen zich voorbereiden op natuurramprisico’s en hoe deze voorbereidingen kunnen worden gestuurd door beleid, zoals informatieverstrekking over het risico en de te nemen maatregelen. Een betere voorbereiding op natuurrampen kan veel schade besparen, maar ook na het nemen van risicoreductiemaatregelen blijft een restrisico over. Hiervoor is financiële vergoeding nodig. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat mensen zich goed voorbereiden op natuurrampen als ze tevens financieel gedekt zijn voor de risico’s via een verzekering? Welke verzekeringsvormen dragen bij aan een brede, efficiënte en betaalbare dekking? Antwoorden op deze vragen zijn eveneens besproken tijdens de oratie.
Klik hier om de volledige oratietekst van Wouter Botzen te downloaden. Inlichtingen: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
