In het afgelopen jaar is het aantal landen dat een prijs heft op broeikasgasuitstoot verder gestegen. Op dit moment hebben 45 landen en 25 sub-nationale overheden een vorm van CO2-beprijzing ingevoerd of hebben al concrete plannen gemaakt om dat binnenkort te doen.
Dit blijkt uit de 2018 editie van de State and Trends of Carbon Pricing rapport van de Wereldbank, dat op 22 mei werd gepubliceerd tijdens de Innovate4Climate conferentie in Frankfurt. Dit jaarlijkse rapport, dat voor het zesde jaar op een rij in samenwerking met consultancy Ecofys, a Navigant company, is opgesteld, geeft een overzicht van de laatste ontwikkelingen en trends op CO2-beprijzing. Ook is het Carbon Pricing Dashboard, de interactieve website van de Wereldbank met daarin de informatie en data over de CO2-beprijzingssystemen in Figuur 1, vernieuwd met de meest recente gegevens uit het rapport.
Figuur 1: Overzicht van supranationale, nationale en sub-nationale CO2-beprijzingssystemen (ETS en CO2-belasting). Bron: World Bank and Ecofys, a Navigant company. 2018. “State and Trends of Carbon Pricing 2018 (May)”, by World Bank, Washington, DC.
Groei in dekking, inkomsten en prijs
Uit het rapport blijkt dat de dekking van CO2-beprijzingsystemen in het laatste decennium is verdrievoudigd. Vooral in de laatste twee jaar komt de groei uit zowel Noord- als Zuid-Amerika, met Chili en Colombia, de Canadese provincies Alberta en Ontario en de Amerikaanse staten Californië, Massachusetts en Washington. Daarnaast zullen Argentinië, Singapore en Zuid-Afrika in 2019 een CO2-belasting invoeren. Ook kondigde China eind december 2017 de officiële lancering van zijn nationale emissiehandelssysteem (ETS) aan, te beginnen met een infrastructuurontwikkelingsfase en een testfase met de elektriciteitssector, elk ongeveer een jaar, voordat bedrijven daadwerkelijk CO2-kosten gaan ondervinden. Wanneer het nationale Chinese ETS operationeel is, zal de dekking van broeikasgassen stijgen naar 20% van de wereldwijde broeikasgasuitstoot, ten opzichte de huidige 15%.
Overheden maken ook steeds meer gebruik van CO2-beprijzing om naast het reduceren van broeikasgasuitstoot nieuwe inkomsten te genereren. In 2017 heeft CO2-beprijzing overheden US$ 33 miljard aan inkomsten opgeleverd, een stijging van 50% ten opzichte van 2016. Deze stijging is deels te danken aan nieuwe systemen zoals nieuwe veilinginkomsten van emissierechten in Ontario en nieuwe CO2-belastinginkomsten in Alberta, Chili en Colombia. Echter, de prijsstijgingen in het EU ETS en de Franse CO2-belasting hebben het meest bijgedragen aan de groei in CO2-beprijzingsinkomsten.
Nog steeds meer ambitie nodig
Ondanks de sterke prijsstijgingen in onder andere het EU ETS, waarin de prijs is verdrievoudigd in een jaar tijd van 5 naar 15 euro per ton CO2, zijn de prijzen nog steeds ver onder het niveau dat nodig is om de ambities van het Parijsakkoord te realiseren. Volgens de High-Level Commission on Carbon Prices[1] is een CO2-prijs van US$40-80 per ton CO2 in 2020 en US$50-100 per ton CO2 in 2030 nodig is om de wereldwijde temperatuurstijging in te perken tot onder 2 graden. Op dit moment ondervinden minder dan 1% van de broeikasgasemissies een CO2-prijs van US$40 per ton CO2.
CO2-beprijzing op supranationaal, nationaal en sub-nationaal niveau zal één van vele cruciale beleidsinstrumenten blijven om de klimaatdoelstellingen van Parijs te behalen. Dit is zeker nu het geval omdat er tot nu toe slechts beperkte voortgang is geboekt in de onderhandelingen over de richtlijnen voor het operationaliseren van Parijsakkoord. Echter, de effectiviteit van CO2-beprijzing hangt af van hoe andere beleidsinstrumenten het CO2-prijssignaal direct of indirect beïnvloeden. Subsidies voor fossiele brandstoffen zijn bijvoorbeeld een negatieve CO2-prijs die de effectiviteit van CO2-beprijzing ondermijnen. Diverse landen zijn nu bezig met uitfaseren van fossiele brandstofsubsidies om het gebruik van fossiele brandstoffen te reduceren en worden daarbij ondersteund door desinvestering uit fossiele brandstoffen door verschillende investeerders. Naast een stijging in CO2-prijs en dekking is verdere afstemming tussen verschillende beleidsinstrumenten daarom belangrijk om de impact van CO2-beprijzing te vergroten.
De meest recente en voorgaande edities van het State and Trends of Carbon Pricing rapport zijn te vinden op https://www.ecofys.com/en/project/state-and-trends-of-carbon-pricing/.
Het Carbon Pricing Dashboard van de Wereldbank, gemaakt met hulp van Ecofys, a Navigant company, is te vinden op https://carbonpricingdashboard.worldbank.org/.
Contact: Long Lam, Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
Noten
1. Dit is een Commissie van vooraanstaande economen en klimaat- en energie-experts, voorgezeten door Nobelprijswinnaar Joseph Stiglitz en Lord Nicholas Stern.
