Voedsel is een eerste levensbehoefte. De productie van ons voedsel heeft wel een keerzijde voor de leefomgeving, zoals verlies van biodiversiteit en klimaatverandering. Door consumenten en ketens centraal te stellen in voedselbeleid, komen er nieuwe mogelijkheden in beeld om ons dagelijks voedsel duurzamer te maken.
Duurzamer eten, minder voedsel verspillen en duurzamer produceren
Hoewel de negatieve effecten op de leefomgeving vooral op de boerderij plaatsvinden, zijn boeren niet de enige partij die de productie van voedsel duurzamer kan maken. Consumenten, bedrijven en overheden kunnen de druk op de leefomgeving als gevolg van voedselproductie verminderen door duurzamer te eten (bijvoorbeeld minder vlees te eten), minder voedsel te verspillen en duurzamer te produceren.
Door een slimme combinatie van gematigde stappen op deze 3 aangrijpingspunten, kan de voetafdruk van de Nederlandse voedselconsumptie met circa een derde deel dalen.
Consumenten: duurzamer eten kunnen zij niet alleen
Voor consumenten betekent duurzamer eten en minder voedsel verspillen dat hun alledaagse gewoontes zullen veranderen, zoals wat voor boodschappen ze doen, wat en hoe ze koken en wat ze in een restaurant bestellen. Overheden en bedrijven, zoals supermarkten, horeca en voedingsmiddelenbedrijven, kunnen consumenten ondersteunen in het duurzamer eten en minder voedsel verspillen.
Bedrijven uit de keten nemen initiatieven om te verduurzamen, maar bieden niet de complete oplossing
Ketenpartijen tonen nu al initiatieven om voedselproductie te verduurzamen door bovenwettelijke eisen te stellen aan boeren en hen tegelijkertijd te ondersteunen bij verduurzaming.
Verduurzaming door ketenpartijen is niet de oplossing voor alle problemen. Onderwerpen die moeilijker te communiceren zijn naar het grote publiek of moeilijk te meten (zoals duurzaam bodembeheer) komen via ketenpartijen minder snel van de grond.
Naar een systeembewust voedselbeleid met duidelijke visie en heldere doelen
Als overheden een duurzamer voedselbeleid willen maken en voeren, doen ze er goed aan rekening te houden met de eigenschappen van het voedselsysteem. Dat vraagt om systeembewust voedselbeleid, dat meeneemt dat het voedselsysteem internationaal en complex is, en dat er conflicterende waarden in het spel zijn.
Met een duidelijke visie en heldere doelen kunnen overheden bedrijven en consumenten in staat stellen om het voedselsysteem te verduurzamen.
Auteurs: Hanneke Muilwijk, Hiddo Huitzing, Michiel de Krom, Anne Gerdien Prins, Marijke Vonk en Henk Westhoek.
Klik hier om de PBL-publicatie 'Dagelijkse kost - hoe overheden, bedrijven en consumenten kunnen bijdragen aan een duurzaam voedselsysteem' te downloaden.
Klik hier om naar de interactieve website 'Kan ons voedsel duurzamer worden' te gaan.
Klik hier om het achtergrondrapport 'Kwantificering van de effecten van verschillende maatregelen op de voetafdruk van de Nederlandse voedselconsumptie' (Henk Westhoek) te downloaden.
Klik hier om het achtergrondrapport 'Verduurzaming van landbouw via de keten: De kracht en beperkingen van private sturing in de aardappel- en de zuivelketen' te downloaden.
Informatie: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
