Wereldwijd zijn er nu 57 CO2-beprijzingssystemen actief of worden deze binnenkort ingevoerd, verspreid over 46 landen en 28 sub-nationale overheden. Dit is aanzienlijke stijging in vergelijking met een jaar geleden, toen er nog 51 systemen waren of in de planning stonden. Ondanks deze stijging is dit niet genoeg om de doelen uit het Parijse klimaatakkoord te halen.
Dit blijkt uit het State and Trends of Carbon Pricing 2019 rapport welke op 7 juni is gepubliceerd tijdens de Innovate4Climate conferentie in Singapore. Dit jaarlijkse rapport, dat voor de zevende keer op een rij in samenwerking met consultancy Navigant (voorheen Ecofys), is opgesteld, geeft een overzicht van de laatste ontwikkelingen en trends op CO2-beprijzing. Ook is het Carbon Pricing Dashboard, de interactieve website van de Wereldbank met daarin de informatie en data over de CO2-beprijzingssystemen in Figuur 1, bijgewerkt met de meest recente gegevens uit het rapport.
Figuur 1: Overzicht van supranationale, nationale en sub-nationale CO2-beprijzingssystemen (emissiehandelssystemen en CO2-belastingen). Bron: “State and Trends of Carbon Pricing 2019” State and Trends of Carbon Pricing (June), World Bank, Washington, DC.
Nieuwe initiatieven
Een groot deel van de groei in het afgelopen jaar was te danken aan Canada, waar de nationale overheid sinds dit jaar eist dat alle provincies en territoria een vorm van CO2-beprijzing hebben in lijn met nationale eisen en voorwaarden. Daarnaast zijn er ook een aantal nieuwe initiatieven op landelijk niveau. Zo voerde Argentinië vorig jaar een CO2-belasting in op een groot aantal vloeibare fossiele brandstoffen, stelde Singapore aan het begin van 2019 een CO2-belasting in voor grootschalige energieverbruikers en is sinds juni dit jaar Zuid-Afrika het eerste land in Afrika met een CO2-beprijzingssysteem. Een aantal andere landen, waaronder Colombia, Mexico, Nederland, Senegal, Oekraïne en Vietnam, overweegt nu ook om CO2 te beprijzen.
Niet genoeg voor het Parijsakkoord
Ondanks de wereldwijde groei in CO2-beprijzingssystemen en het feit dat steeds meer landen interesse hebben in CO2-beprijzing, blijkt uit het rapport ook dat er meer actie nodig is om te doelen uit het Parijse klimaatakkoord te halen. Ongeveer 20% van de wereldwijde broeikasgasemissies worden momenteel gedekt door een nationaal of regionaal CO2-beprijzingssysteem. Minder dan 5% daarvan worden beprijsd met een CO2-prijs die nodig is om de Parijse klimaatdoelen te halen. Deze wordt geschat op US$40 tot 80 per ton CO2 in 2020 en US$50-100 in 2030. Een simpele rekensom wijst uit dat dus minder dan 1% van de wereldwijde broeikasgasemissies beprijsd is op een niveau dat voldoet aan temperatuurdoelstellingen uit het Parijse klimaatakkoord.
´CO2-beprijzing blijft een van de meest belovende maatregelen om onze economieën te verduurzamen, door vervuiling te belasten en CO2-arme oplossingen te stimuleren”, aldus John Roome, Senior Directeur voor Klimaatverandering bij de Wereldbank. “Maar om de benodigde omslag mogelijk te maken moeten zowel de prijzen als de dekking aanzienlijk omhoog. Er is nu een schat aan ervaring over hoe landen een CO2-beprijzingssysteem hebben ingevoerd voor anderen landen om van te leren.”
Impliciete CO2-beprijzing
Nieuw dit jaar is dat het rapport ook kijkt naar de rol van impliciete CO2-beprijzing in verschillende landen. In de State and Trends of Carbon Pricing rapporten ligt de focus in principe op expliciete CO2-beprijzing, waarbij er een directe prijs per ton CO2 hangt aan het uitstoten van broeikasgassen. Impliciete CO2-beprijzing kijkt naar ander energie- en klimaatbeleid dat indirect een prijskaartje hangt aan de broeikasgasuitstoot. Hieronder vallen bijvoorbeeld accijnzen op brandstoffen, subsidies voor fossiele brandstoffen, energieprestatienormen voor huizen of auto’s en CO2-eisen voor energieopwekking .
Het rapport geeft dit jaar een overzicht van de verschillende definities en methodologieën die gehanteerd worden om impliciete CO2-beprijzing in kaart te brengen, met de focus op brandstofaccijnzen en fossiele brandstofsubsidies. Hieruit blijkt dat overheden wereldwijd jaarlijks rond de US$200-400 miljard aan subsidies voor fossiele brandstoffen verstrekken. Dit is zonder verloren inkomsten door misgelopen btw en zonder maatschappelijke kosten. In vergelijking met de jaarljkse overheidsopbrensten uit CO2-beprijzingssystemen (US$44 miljard in 2018) zijn fossiele brandstofsubsidies dus velen malen hoger.
De meest recente en voorgaande edities van het State and Trends of Carbon Pricing rapport zijn hier te vinden.
Het Carbon Pricing Dashboard van de Wereldbank, gemaakt met hulp van Navigant, bevat uitgebreide informatie over supranationale, nationale en sub-nationale CO2-beprijzingsystemen.
Contact: Maurice Quant, Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
