Met een natuurlijk-kapitaalbenadering kan beleid beter rekening houden met de waarde van de natuurlijke omgeving voor mensen en de economie. Overkoepelende doelstellingen gericht op duurzame ontwikkeling maken integrale besluitvorming hierbij noodzakelijk. Om een natuurlijk- kapitaalbenadering goed toe te passen zijn aanpassingen van kaders en cultuur bij de overheid nodig. Het WUR-Project Macro-economische modellen voor integrale besluitvorming richt zich op het verbreden van maatstaven voor economisch succes.
Het WUR project Macro-economische modellen voor integrale besluitvorming richt zich op het beter integreren van natuur- en milieueffecten in macro-economische modellen, door het gebruik van een natuurlijk kapitaalbenadering. Primaire focus is op uitbreiding van het MAGNET-model met natuur/biodiversiteit.
Een natuurlijk-kapitaalbenadering plaatst de waarde van de natuur in de context van economische welvaart en menselijk welzijn. Van belang hierbij zijn volume, conditie en duurzaamheid van ecosysteemdiensten en de sociale en economische voordelen die ze bieden. Vanwege het themaoverschrijdende karakter van natuurlijk kapitaal is een brede blik op de effecten op verschillende beleidsterreinen nodig, zoals het voorbeeld houtbouw illustreert.
Voorbeeld: De toekomstige vraag naar ecosysteemdiensten voor houtbouw
In een exploratieve scenariostudie is verkend wat een toename met 50% van het gebruik van hout als grondstof in de bouw kan betekenen voor natuurlijk kapitaal. Deze verkenning past binnen de verwachte noodzakelijk opschaling van (ver)bouwcapaciteit in Nederland waarbij het gebruik van lichtere materialen zoals hout zal toenemen (Minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, 2023). Deze opschaling zal impact hebben op (de waarde) van ecosysteemdiensten. Om dit inzichtelijk te maken is een extra module aan het macro-economische model MAGNET toegevoegd (zie MAGNET). Berekeningen laten zien dat vraag naar hout in Nederland toeneemt met circa 30%. Per saldo leidt uitbreiding van houtbouw wel tot een daling van de waarde van productiediensten door een afname van het landbouwareaal. De waarde van regulerende diensten stijgen door juist door de toename van het areaal bos in Nederland. Ook laat het model zien dat er onvoldoende natuurlijk kapitaal in Nederland is om aan de vraag voor productiediensten/hout te voldoen. De vraag zal moeten worden ingevuld door meer import (circa 40%).
De noodzaak om natuurlijk kapitaal op te nemen in integrale besluitvorming wint internationaal en nationaal aan belang, nu het besef groeit dat de natuur een centrale rol speelt in een toekomstbestendige en duurzame samenleving. Hierbij gaat integrale besluitvorming verder dan alleen coördinatie tussen verschillende beleidsterreinen voor beleidscoherentie. Integrale besluitvorming heeft ook een procesmatige dimensie.
Tien exploratieve interviews met beleidsmakers laten zien dat integrale besluitvorming rond natuurlijk kapitaal in Nederland complex is, ook al wordt de noodzaak voor integrale besluitvorming in beleidstukken onderschreven.
Uit de interviews komt verder naar voren dat Nederlandse beleidsmakers verschillend denken over wat integrale besluitvorming in de context van natuurlijk kapitaal betekent, zoals deze verschillende associaties illustreren: holistisch, integraal, inclusief of de kwaliteit van leven voor toekomstige generaties. Het woord 'integraal' komt ook in verschillende beleidsdocumenten terug in verschillende betekenissen en de term wordt verschillend toegepast in beleid.
In de Nederlandse beleidscontext (nationaal niveau) vertaalt dit zich in integratie tussen beleidsterreinen en overheidsniveaus om overlappende effecten op natuurlijk kapitaal op elkaar af te stemmen. In het Verenigd Koninkrijk is hiervoor met de ENCA (Enabling a Natural Capital Approach) een leidraad voor beleidsmakers en besluitvormers om te helpen bij implementatie van een natuurlijk kapitaal benadering. Voor het ondersteunen van integrale besluitvorming is ook een uitbreiding van macro-economische modellen noodzakelijk om de effecten op natuurlijk kapitaal en ecosysteemdiensten inzichtelijk te maken.
WUR-Project Macro-economische modellen voor integrale besluitvorming
Nadere informatie: Nico Polman: (Wageningen Economic Research):
