Plastics zoals PET zijn niet weg te denken uit onze samenleving, maar kennen nadelen in de vorm van klimaat- en milieubelasting. Voor de veelgebruikte PET-fles komen bijvoorbeeld broeikasgassen vrij bij de productie of wanneer het na gebruik als ongesorteerd afval wordt verbrand. De Nederlandse overheid en de Europese Commissie voeren beleid om bedrijven en consumenten aan te zetten tot verduurzaming van de productie en het gebruik van plastics. In deze verkennende studie onderzoekt PBL in hoeverre de huidige beleidsmix de transitie naar een klimaatneutrale PET-keten bevordert.
Vier opties om te komen tot minder emissies in de PET-keten
Onderstaande figuur geeft een overzicht van de PET-keten, oftewel de productieketen van PET, zoals die in het rapport aan bod komt. Er zijn grofweg vier opties om de broeikasgasemissies in deze keten terug te dringen, namelijk door:
(1) minder vraag naar PET-producten en schonere productie- en afvalverbrandingsprocessen,
(2) meer hergebruik van PET-producten,
(3) het vervangen van fossiele PET door gerecyclede PET, en
(4) het gebruik van biogrondstoffen in plaats van fossiele grondstoffen.
Momenteel is de recycling van PET (optie 3) relatief ver ontwikkeld, zeker in vergelijking tot andere plastics, maar tegelijkertijd is de hoeveelheid recyclaat in bijvoorbeeld een PET-fles nog beperkt. Voor een klimaatneutrale PET-keten is het van belang dat de geproduceerde PET zo lang mogelijk in de keten blijft.
Huidige beleidsmix en belemmeringen voor transitie
Het beleid kent een mix van instrumenten om bedrijven (productie) en consumenten (gebruik) in de PET-keten aan te zetten tot een klimaatneutrale PET-keten. Zo kent Nederland een statiegeldsysteem voor plastic flessen, en betalen bedrijven afvalstoffenbelasting over elke ton afval die ze verbranden. Onze analyse laat zien dat de huidige beleidsinstrumenten bijdragen aan een schonere productie en recycling van PET en, zij het in mindere mate, tot meer inzet van biogrondstoffen. Maar de huidige beleidsmix leidt niet tot een lager consumptievolume of tot meer hergebruik van PET. Het werkt daarbij belemmerend dat er momenteel onvoldoende prijsprikkels zijn voor de maakindustrie, de schakel in de PET-keten die de relevante beslissingen neemt over de grondstofkeuze voor PET-producten.
Klik hier om de verkennende PET-studie te downloaden.
Nadere informatie: Daan in 't Veld, PBL,
