Nu het nieuwe kabinet gevormd is, doet het PBL in een reflectie op het Hoofdlijnenakkoord aanbevelingen aan de coalitiepartijen op drie brede gebieden: klimaat, energie en grondstoffen; Regio: wonen, bereikbaarheid en ruimtelijke ordening; en Landbouw en natuur. Deze aanbevelingen kunnen input zijn voor de uitwerking van het Hoofdlijnenakkoord.
Allereerst merkt het PBL op dat "naast de terechte aandacht voor hier en nu is ook aandacht nodig voor elders en later". Voor de leefomgevingsopgaven die de vier partijen met veel ambitie oppakken geldt dat er een sterke nadruk ligt op het hier en nu (bijvoorbeeld het woningtekort aanpakken), en weinig op elders (effecten op de rest van de wereld) en later (effecten op toekomstige generaties). De grote opgaven zijn echter niet binnen één kabinetsperiode te realiseren, en bovendien zijn de belangen van Nederland en de rest van de wereld sterk verweven. Daarbij zijn er vaak in Europees of mondiaal verband doelen afgesproken voor 2030, 2040 of 2050 die van het komende kabinet vragen om flinke stappen te zetten om het bereiken van deze doelen voor de langere termijn in zicht te houden - met het oog op de leefbaarheid van onze planeet op langere termijn. Met maatregelen nu kan de nieuwe coalitie voorkomen dat nieuwe crises ontstaan en dat problemen worden afgewenteld op volgende generaties en op kwetsbare groepen elders in de wereld.
Daarnaast vragen leefomgevingsopgaven niet alleen om effectief beleid in Nederland, maar ook om internationale samenwerking. Alleen via effectieve internationale samenwerking op bijvoorbeeld het gebied van klimaat kan de kwetsbaarheid van Nederland als laagliggende delta verminderd worden. Het is daarom belangrijk om als Nederland, ook met minder budget, een betrouwbare partner op het internationale speelveld te blijven. Dit krijgt in het Hoofdlijnenakkoord nog weinig aandacht van de coalitiepartijen.
Op de domeinen van drie centrale leefomgevingsthema's doet het PBL de volgende aanbevelingen:
Klimaat, energie en grondstoffen
- Bereid alternatief beleid voor om de klimaat- en energiedoelen voor 2030 te halen
- Voer regie op de ruimtelijke inpassing van een CO2-vrije elektriciteitsvoorziening, ook op de Noordzee
- Formuleer een energie- en grondstoffenstrategie voor de periode tot 2050
- Zet stevig in op internationale samenwerking
Regio: wonen, bereikbaarheid en ruimtelijk ordening
- Regionale economie: maak keuzes en wees realistisch bij het opstellen van regionale investeringsagenda’s
- Wonen: meer keuzes zijn nodig dan alleen de aantallen te bouwen woningen
- Bereikbaarheid: formuleer concrete bereikbaarheidsdoelen voor elke regio
- Ruimtelijke ordening: geef coördinerend minister regie voor integrale ruimtelijke afwegingen
Landbouw en natuur
- Stel ecologische onderbouwing centraal bij aanpassing van regelgeving
- Verken opties om beter financieel perspectief op de langere termijn te waarborgen
- Zet in op agrarisch natuurbeheer met een goede ecologische invulling
- Investeer in de uitvoering om publieke miljarden effectief te besteden
De onderbouwing van deze reflectie staat in diverse PBL-rapporten, zoals de Klimaat- en Energieverkenning, de Trajectverkenning Klimaatneutraal 2050, de Ruimtelijke Verkenning, de Balans van de Leefomgeving, de Integrale Circulaire Economie Rapportage en Monitoring en Evaluatie van het programma Stikstofreductie en Natuurverbetering.
Klik hier om de PBL-reflectie te downloaden.
Nadere informatie: www.pbl.nl
