Door beleidskeuzes, investeringen in infrastructuur en groeiende welvaart is het autobezit de afgelopen decennia zowel in Nederland als wereldwijd toegenomen. Auto’s zijn een onmiskenbaar onderdeel van onze steden geworden. Echter, met de toename van auto’s is er ook meer onderzoek en bewustzijn gekomen over hun negatieve effecten op de samenleving. Files alleen al kosten de Europese economieën jaarlijks ongeveer 1% van het BBP. Het verbranden van fossiele brandstoffen zorgt daarnaast zowel voor luchtvervuiling, die schadelijk is voor de mens, als koolstofemissies, die bijdragen aan klimaatverandering. Bovendien zorgen verkeersongevallen voor veel menselijk leed; zij zijn de belangrijkste doodsoorzaak voor mensen tussen 1 en 54 jaar in de VS.
Deze opsomming vergeet echter een belangrijke maatschappelijke kostenpost van autogebruik: de kosten van een passieve levensstijl. Hoewel de voordelen van regelmatige lichaamsbeweging algemeen erkend worden, vinden veel mensen het moeilijk dit in hun dagelijkse routines op te nemen. Fysieke activiteit vermindert het risico op hart- en vaatziekten, kanker, depressie, dementie en andere gezondheidsproblemen, en mensen onderschatten vaak de impact van lichaamsbeweging op hun gezondheid. In de moderne samenleving zijn de kosten van een gebrek aan lichaamsbeweging aanzienlijk - ongeveer 825 cent per mijl die in de Verenigde Staten wordt gereden in plaats van gelopen of gefietst, en 291 cent per mijl in het Verenigd Koninkrijk.
In ons recente onderzoek hebben we al deze maatschappelijke kosten van autogebruik berekend - congestie, luchtvervuiling, koolstofemissies, en ongevallen - en hebben we een vijfde kostenpost toegevoegd: de interne gezondheidskosten door verminderde lichaamsbeweging. We hebben vastgesteld dat deze kosten per kilometer minstens 10 keer zo groot zijn als alle andere maatschappelijke kosten van autogebruik.
Daarna pasten we deze berekeningen toe op een archetypische methode om de negatieve effecten van autorijden aan te pakken - de brandstofaccijns. Hierbij houden we er rekening mee dat autobelastingen minder effectief zijn in het bevorderen van lichaamsbeweging dan het verminderen van brandstofgebruik. We vinden dat meenemen van de gezondheidswinst door het ontmoedigen van een passieve levensstijl resulteert in een toename van de optimale brandstofbelasting met 44% in de VS en 38% in het VK.
Onze belangrijkste bevinding is dat de gezondheidsvoordelen van lichaamsbeweging zo groot zijn dat ze de ‘optimale’ brandstofaccijns zouden moeten veranderen. Dit neemt niet weg dat andere beleidsmaatregelen, zoals investeringen in hoogwaardige fiets- en wandelinfrastructuur en spitsheffingen, effectiever zijn om lichaamsbeweging te bevorderen dan brandstofbelastingen. Bovendien kunnen deze maatregelen beter worden afgestemd op lokale omstandigheden en potentiële negatieve effecten op specifieke groepen, met name huishoudens met een laag inkomen en sterke afhankelijkheid van de auto, beter ondervangen.
Meer informatie: lees het volledige artikel 'Healthy climate, healthy bodies: Optimal fuel taxation and physical activity' via deze link.