Economen, met name milieueconomen, hebben lang onderzocht hoe mensen milieu- en ecosysteemdiensten waarderen. Een voorbeeld hiervan is de optiewaarde - de waarde van het behoud van een hulpbron voor potentiële voordelen in de toekomst. Om dit potentieel te realiseren, moet je echter vaak in staat zijn om de toekomst te visualiseren en de implicaties ervan te begrijpen. Virtual Reality (VR) kanhierbij helpen, maar recent onderzoek toont aan dat het potentieel van VR beperkt is.

Het vermogen om zich een voorstelling te maken van de toekomst staat centraal bij het aanpakken van grote milieu-uitdagingen, zoals het verlies aan biodiversiteit of klimaatverandering, die intertemporele dimensies hebben: de gevolgen van de acties van vandaag werken door op toekomstige generaties. Inzicht in deze langetermijneffecten beïnvloedt de manier waarop we er vandaag prioriteit aan geven - in hoeverre we het belang ervan “verdisconteren” en ons gedrag dienovereenkomstig aanpassen. Toch blijft er een kernprobleem: de meesten van ons zullen nooit direct de volledige gevolgen van de achteruitgang van het milieu ervaren. Zoals Sir David Attenborough ooit opmerkte: “Niemand zal beschermen waar hij niet om geeft; en niemand zal geven om wat hij nooit heeft ervaren”.

Recente technologische ontwikkelingen, met name in Virtual Reality (VR), bieden een nieuwe manier om deze kloof te overbruggen. Door meeslepende, levensechte ervaringen te creëren, belooft VR verre, abstracte onderwerpen - zoals toekomstige klimaatscenario's - tastbaarder te maken. Maar hoe effectief is VR in het stimuleren van milieuvriendelijk gedrag? Een recent onderzoek suggereert dat het potentieel beperkt is.

Recent onderzoek, geleid door Dr. Sanchayan Banerjee en Dr. Alipio Ferreira en gepubliceerd in Nature Scientific Reports, suggereert dat het potentieel echter beperkt is. De onderzoekers testen de theorie dat het vermogen van VR om kijkers onder te dompelen in levendige, levensechte ervaringen het effectiever maakt dan traditionele media in het beïnvloeden van attitudes en gedrag - iets wat al eerder is gesuggereerd in onderzoek.

Aan het onderzoek, dat werd uitgevoerd in Brasília, Brazilië, namen 617 deelnemers deel die naar Amazônia Viva keken, een film van 10 minuten die de biodiversiteit en schoonheid van het Amazonegebied liet zien en tegelijkertijd mensen bewust maakte van de bedreigingen van ontbossing. De film werd geproduceerd door het Interfaith Rainforest Initiative, een door de VN gesponsord natuurbeschermingsproject. Deelnemers werden geïnterviewd om een controlegroep te vormen, waarna ze de film via VR-headsets of op 2D-tablets konden bekijken. Het onderzoek volgde zowel onmiddellijke als langetermijnbetrokkenheid door middel van enquêtes die de bereidheid van deelnemers maten om te doneren aan natuurbeschermingsdoelen, inhoud te delen op sociale media en ontbossingsproblemen te bespreken.

Direct na het zien van de film toonden beide groepen deelnemers een vergelijkbare bereidheid om natuurbeschermingsinspanningen te steunen. Ten opzichte van de controlegroep hadden de deelnemers 9 procentpunten (2D) en 12 procentpunten (VR) meer kans om een voorgestelde webpagina van een natuurbeschermingsbeweging te bezoeken na het zien van de film, zonder statistisch significant verschil tussen de twee formats. Er was ook geen effect op de waarschijnlijkheid van het delen van een post van de genoemde beweging op hun sociale media.
De VR film verhoogde echter wel de neiging van mensen om te doneren aan een humanitair doel voor de inheemse bevolking in het Amazonewoud met 8 procentpunten, terwijl dit bij de 2D versie slechts 4 procentpunten was. En een hoger percentage van de VR-groep hield zich drie maanden later bezig met pro-beschermingscontent, waarbij ongeveer 9% op de link van de vervolgwebpagina klikte, vergeleken met 4,5% van degenen die de 2D-versie hadden bekeken - een statistisch significant verschil na controle voor socio-demografische kenmerken en andere effecten.

Hoewel de studie het potentieel van VR benadrukt om betrokkenheid op lange termijn te bevorderen, worden ook de beperkingen ervan onderstreept. VR-technologie, met zijn hoge kosten en logistieke uitdagingen, is niet gemakkelijk schaalbaar voor grote doelgroepen of regio's met beperkte toegang tot de benodigde apparatuur. Traditionele media, die vergelijkbaar presteren in termen van onmiddellijke impact, blijven een meer praktische optie voor een wijdverspreid bereik. Hoewel VR een unieke meeslepende ervaring biedt, suggereert dit onderzoek dat het geen wondermiddel is voor het inspireren van natuurbeschermingsgedrag. De kracht ligt in het bevorderen van blijvende betrokkenheid, wat voorlopig gewoon een “nieuwigheid” zou kunnen zijn, dus traditionele media hebben nog steeds een belangrijke waarde voor grootschalige, onmiddellijke outreach. Deze bevindingen dagen natuurbeschermers uit om strategisch na te denken over hoe ze technologie in campagnes kunnen inzetten. Een hybride aanpak - die het brede bereik van traditionele media combineert met de meeslepende aantrekkingskracht van VR - is misschien wel de meest kosteneffectieve manier om zinvolle, langdurige actie te inspireren om vitale ecosystemen zoals het Amazone regenwoud te beschermen.

Meer informatie: Banerjee, S., & Ferreira, A. (2024). Virtual reality is only mildly effective in improving forest conservation behaviors. Scientific Reports, 14(1), 1-13. Link