Het Economisch Bureau van ABN-AMRO heeft in maart een artikel gepubliceerd over de gevolgen van het Europese CO2-emissiehandelssysteem ETS-2 op de energierekening van huishoudens. ABN-AMRO schat in de huishoudens gemiddeld 300-500 euro per jaar extra kwijt zijn aan hun energierekening. ETS-2 leidt voor de gehele eurozone ook tot een stijging van de inflatie met maximaal 0,4 procentpunt. De meerkosten worden beperkt omdat de EU een prijsplafond instelt, en dankzij het Sociaal Klimaatfonds. Na 2030 kunnen de kosten nog verder oplopen omdat dan het prijsplafond wordt afgebouwd.
Het emissiehandelssysteem van de Europese Unie (EU-ETS) bestaat sinds 2005 en richt zich op het terugdringen van emissies bij elektriciteitsopwekking, zware industrie, luchtvaart en sinds kort de internationale scheepvaart. In 2027 komt daar het ETS-2 bij, die verbrandingsemissies van gebouwde omgeving, wegvervoer en andere sectoren die niet onder het huidige EU ETS vallen regelt. Het doel van ETS-2 is om de uitstoot in deze sectoren met 42% te verminderen tegen 2030, vergeleken met 2005.
ETS-2 is een cap-and-trade systeem, waarbij de emissies van de betrokken sectoren aan een maximum worden gebonden. Het plafond wordt vertaald in emissierechten, die allemaal worden geveild. Het plafond wordt verlaagd met een jaarlijkse lineaire reductiefactor van 5,15%. Het systeem omvat ook een marktstabiliteitsreserve (MSR) die tot doel heeft het aanbod te controleren en buitensporige prijsstijgingen te voorkomen. Als de prijs van de emissierechten te snel stijgt, of als de gemiddelde prijs in twee opeenvolgende maanden een drempel overschrijdt tijdens de eerste jaren, worden extra emissierechten op de markt worden gebracht vanuit de MSR om de prijzen onder die drempel te houden. Va 2027 tot 2030 is het prijsplafond gesteld op 45 euro/tCO2 (2020 prijzen).
Huishoudens gaan door de invoering van ETS dus meer betalen voor vervoer en verwarming, voor zover zij hiervoor fossiele bronnen gebruiken. Ook zullen producten en diensten duurder worden doordat ook bedrijven meer moeten betalen voor transport en verwarming.
Huishoudens met een laag inkomen, die een relatief groot deel van hun inkomen aan energie moeten besteden, en huishoudens in plattelandsgebieden met minder opties voor openbaar vervoer zullen de lasten van het nieuwe systeem het meest voelen.
Om de sociale en economische gevolgen van ETS-2 te verzachten stelt de EU het Sociaal klimaatfonds in. Het fonds biedt financiële steun aan kwetsbare huishoudens, transportgebruikers en kleine bedrijven die getroffen worden door de hogere kosten van energie en vervoer als gevolg van ETS-2. Het SCF kan worden gebruikt voor steun an deze groepen voor investeringen in onder andere renovatie van gebouwen, mobiliteitsalternatieven, schone verwarming en opwek van hernieuwbare energie. Ook kan tijdelijk directe inkomenssteun worden verstrekt. Het SCF wordt gefinancierd door de opbrengsten van de veiling van emissierechten uit ETS-2. Lidstaten dragen 25% cofinanciering bij. Lidstaten moeten nationale plannen opstellen waarin ze maatregelen en investeringen beschrijven om kwetsbare groepen te ondersteunen. Deze plannen worden beoordeeld door de Europese Commissie en betalingen worden alleen gedaan als de gestelde doelen worden bereikt.
ABN AMRO heeft voor een gemiddeld huishouden de financiële gevolgen berekend. Voor verwarming en transport zal een gemiddeld huishouden (waarbij wordt aangenomen dat er geen gedragsaanpassing plaatsvindt) zo’n 200-350 euro duurder uit zijn in 2027. In de jaren erna kan dat nog oplopen omdat bovengenoemde prijsplafond dan wordt verhoogd. Voor producten die sterk afhankelijk zijn van verwarming en transport schat ABN-AMRO in dat een gemiddeld huishouden nog eens 120 euro extra kosten krijgt.
Het gehele artikel is hier te vinden. Voor meer informatie:
