Energiebesparing kan de CO2-uitstoot van de warmtevraag door huishoudens met 50% tot 80% verminderen in 2050 ten opzichte van 2010. De CO2-uitstoot halveert door 300.000 woningen per jaar te renoveren met gangbare energiebesparingsmaatregelen. In 2035 zijn dan alle woningen minimaal één keer gerenoveerd, waarna de meeste woningen nog een keer worden gerenoveerd met goedkoper geworden energiebesparingsmaatregelen.
Het PBL heeft de mogelijkheden en kosten verkend van vier investeringsroutes die in 2050 kunnen leiden tot een klimaatneutrale woningvoorraad. 'Klimaatneutraal' wil zeggen dat de woningvoorraad geen CO2 uitstoot of de uitstoot compenseert door een vergelijkbare hoeveelheid CO2 bij een andere sector te vermijden; compenseren kan door de opwekking en levering van hernieuwbare energie aan een andere sector. Het gaat er dus niet om dat huishoudens CO2-arme energie van elders betrekken, maar dat ze die zelf in hun woning of directe woonomgeving opwekken.
Bij de investeringsroutes (of -paden) gaat het om investeringen in energiebesparing en decentrale energieopwekking die tot 2050 jaarlijks worden genomen. De paden verschillen in tempo en diepgang van de energiebesparing en omvang van decentrale energieopwekking.
Samengevat hebben de investeringsroutes wat betreft de energiebesparing de volgende kenmerken:
- In het eerste investeringspad ('Beperkt') bestaat de diepgang van de energiebesparing per woning uit labelsprongen die momenteel gangbaar zijn (2 labels omhoog en/of tot energielabel B), maar ligt het renovatietempo van de woningvoorraad iets lager dan in de afgelopen jaren.
- In het tweede investeringspad ('Breed') is de diepgang per woning tot 2030 vergelijkbaar met die van het eerste pad, maar is het renovatietempo een- tot tweemaal zo hoog als in de afgelopen jaren. Hierdoor zijn omstreeks 2035 bijna alle woningen gerenoveerd. Daarna wordt een deel van de woningen op een natuurlijk moment voor grootschalig onderhoud (eens in de 30 à 40 jaar) opnieuw gerenoveerd met een verdergaande energieverbetering.
- In het derde investeringspad ('Diep') worden in de periode tot 2050 alle woningen slechts eenmaal diepgaand gerenoveerd, dat wil zeggen met een zo groot mogelijke energieverbetering. Omdat het om ingrijpende renovaties gaat, gebeurt dat op een natuurlijk moment voor grootschalig onderhoud. Het gaat daarbij om een verbetering naar energielabel B of naar energielabel Eigenwarmte (wat betekent dat de woning in de eigen warmte voorziet zonder CO2-uitstoot te veroorzaken). Het aandeel renovaties naar energielabel Eigenwarmte neemt geleidelijk aan toe. In 2050 is dan 55 procent van de huidige woningvoorraad een Eigenwarmte-woning en 42 procent een label B-woning. Verondersteld is dat de huidige label A-woningen (3 procent) niet worden gerenoveerd.
- Het vierde investeringspad ('Gefaseerd diep') verschilt van het derde doordat voor 2030 bij de renovaties naar label Eigenwarmte alleen aan isolatieverbetering wordt gedaan. Dit beperkt de investeringskosten, omdat de relatief duurdere warmte-installatiemaatregelen niet worden genomen. Na 2030 worden deze maatregelen wel genomen bij renovaties naar label Eigenwarmte. Verondersteld is dat de kosten dan zijn gedaald onder invloed van technologieontwikkeling.
De warmtevraag die na de energiebesparing resteert, bepaalt de voor een klimaatneutraal resultaat benodigde investeringen in decentrale energieopwekking. Deze restvraag naar warmte verschilt tussen de investeringspaden. De opties die voor decentrale energieopwekking zijn beschouwd, zijn warmtenetten voor de benutting van restwarmte, geothermie, warmtekrachtkoppeling (WKK) en lokaal geproduceerd gas uit biologisch afval en reststromen.
U kunt de PBL-publicatie Op weg naar een klimaatneutrale woningvoorraad in 2050; Investeringsopties voor een kosteneffectieve energievoorziening hier downloaden. Meer informatie bij een van de auteurs: Ruud van den Wijngaart (Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.)
