Wereldwijd staan de mariene ecosystemen onder grote druk en neemt de productiviteit van deze natuurlijke hulpbronnen in een snel tempo af. In reactie op deze negatieve ontwikkeling wordt in verschillende internationale fora en lokale initiatieven gepleit voor een substantiële uitbreiding van zeereservaten. Een zeereservaat is een gebied waar gebruiksfuncties die een negatieve invloed hebben op de mariene waarden, worden beperkt of verboden. Het doel van zeereservaten is om door middel van natuurbehoud de gerelateerde ecosysteemdiensten veilig te stellen voor huidige en toekomstige generaties.
Op dit moment wordt zo’n 3,4% van het zeeoppervlak aangemerkt als zeereservaat, waarvan slechts 0,6% visserijactiviteiten daadwerkelijk volledig uitsluit (de zogenaamde no-take zones). Dit lage aandeel staat in schril contrast met de internationale doelstelling van internationale verdragen, zoals het Durban Action Plan en het Biodiversiteitsverdrag (Aichi Target 11). De meest recente internationale doelstelling ten aanzien van zeereservaten is recentelijk overeengekomen in het World Parks Congress in november 2014 waar is afgesproken dat 30% van het zeeoppervlak beschermd dient te worden door middel van een netwerk van beschermde zeegebieden.
In opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en het Wereld Natuur Fonds, onder auspiciën van het Instituut voor Milieuvraagstukken (IVM) van de Vrije Universiteit, toont een multidisciplinair team van internationale deskundigen aan dat de baten van een uitbreiding van zeereservaten tot 30% van het oceaanoppervlak de kosten ruimschoots overtreffen. Deze uitkomst blijft onveranderd onder verschillende voorwaarden zoals de mate van bescherming variërend tussen 10-30% in gebieden van uiteenlopende niveaus van biodiversiteit en economische druk. De netto baten van een toename van zeereservaten tot 30% van het zeeoppervlak variëren van minimaal €450 miljard en 150.000 banen onder de meest conservatieve veronderstellingen tot maximaal €835 miljard en 180.000 banen in 2050. Daarnaast worden in de studie verschillende inspirerende voorbeelden gegeven van zeereservaten in verschillende delen van de wereld die een belangrijke bron van inkomsten vormen voor de lokale en internationale economie (e.g. Bonaire, Galapagos eilanden, het Groot Barrière Rif, Fiji).
Figuur 1: De kosten en de baten van wereldwijde uitbreiding van zeereservaten tot 30% van het oceaanoppervlak
De studie toont overtuigend aan dat zeereservaten een cruciaal onderdeel uitmaken van een duurzame toekomst van onze oceanen.
Het onderzoek is uitgevoerd door een consortium bestaande uit:
· Luke Brander, Pieter van Beukering & Jorge Amrit Cado van der Lelij – Institute for Environmental Studies (IVM), VU University, Amsterdam http://www.ivm.vu.nl/
· Corinne Baulcomb & Alistair McVittie – Scotland’s Rural College (SRUC), Edinburgh http://www.sruc.ac.uk/
· Florian Eppink – Landcare Research New Zealand Limited, Auckland http://www.landcareresearch.co.nz/
· Ludo Nijsten – World Wide Fund for Nature (WWF-Netherlands), Zeist http://www.wnf.nl/
Meer informatie is verkrijgbaar via de link http://ivm.vu.nl/en/news-and-agenda/news/2015/Benefits-of-expanding-marine-protected-areas.asp en via de contactpersonen Pieter van Beukering (Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.) en Luke Brander (Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.).
