Ecofys (onderdeel van Navigant) en Berenschot hebben in opdracht van de Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (VNCI) onderzocht hoe de chemische industrie haar broeikasgasemissies met ongeveer 90 procent kan reduceren in 2050. Omdat die transitie veel kost en afhankelijk is van andere sectoren is samenwerking met deze sectoren en de overheid essentieel.
Bij deze transitie gaat het niet alleen om de energetische emissies, maar ook om de zogenaamde ‘end-of-life emissies’, wanneer de koolstof die is ingesloten in de producten van de chemische industrie weer vrijkomt. Onlangs is "Chemistry for Climate: Acting on the need for speed”, het eindrapport van de Routekaart 2050, door de VNCI aan minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) aangeboden en aan een brede groep stakeholders gepresenteerd. Dat de vraagstelling een ambitieuze, maar zeer relevante is, blijkt uit een quote van Marjolein Demmers, directeur Natuur en Milieu, in Chemie Magazine van 29 maart: "De chemiesector laat hiermee leiderschap zien en stapt over de eigen belemmeringen heen. Ik ben er trots op dat dit in Nederland gebeurt. Er moet nog wel veel uitgewerkt worden, maar met dit verhaal als richtlijn is het mogelijk, in samenwerking met alle partners.”
De routekaart 2050 is gebaseerd op bestaande literatuur, met veel input van stakeholders via validatiesessies, workshops en een online tool. In de opgestelde transitiepaden zijn onderwerpen als bio-based productie, recycling, Carbon Capture & Storage, Carbon Capture & Utilization (in combinatie met het gebruik van duurzame elektriciteit), energie-efficiëntie en inzet van duurzame energie meegenomen.
Figuur 1: De chemische industrie heeft veel verschillende opties om de emissies van broeikasgassen te verminderen
Er kunnen volgens Routekaart 2050 twee paden worden bewandeld:
- Het eerste richt zich op het doel van de overheid om de proces- en energie-emissies met 49 procent te verlagen in 2030. Dit kan tegen beperkte kosten, onder meer door biomassa te gebruiken voor energieopwekking;
- Het tweede pad richt zich al vanaf het begin op zowel de energie- en proces-gerelateerde emissies als de end-of-life-emissies; dit pad beoogt de beschikbare resources zo hoogwaardig mogelijk in te zetten en houdt rekening met beperkte beschikbaarheid.
De Routekaart 2050 legt de nadruk op dit tweede pad. Het vergt eerdere en hogere investeringen, zowel voor de chemische industrie (27 miljard euro) als voor de energiesector (37 miljard euro), maar leidt tot een hoogwaardiger en gebalanceerder eindresultaat. Bovendien ontstaan door de energietransitie tegelijkertijd veel nieuwe kansen (nieuwe markten, nieuwe manieren om functionaliteiten aan te bieden), en is een aantal emissiereductiemaatregelen nu al economisch rendabel.
Chemistry for Climate laat zien dat de transitie van de chemische industrie veel geld kost. De gemiddelde kosten voor het tweede pad, dat de 90% reductie realiseert, zijn (exclusief die in het energiesysteem) ongeveer 140 euro/ton CO2. Door nu vol op innovatie in te zetten, kunnen deze kosten lager worden. "De tijd dringt", schrijft VNCI-voorzitter Mark Williams in het voorwoord. "In termen van investeringen is 2050 heel dichtbij". Voor de implementatie van alle grotere emissiereductieopties is samenwerking met andere sectoren dan ook essentieel, met name met de overheid, biosector, afvalbranche, elektriciteitssector en leveranciers van infrastructuur. Niet alleen om emissies in de chemische industrie te reduceren, maar ook voor de verdere ontwikkeling van chemische producten die in andere sectoren van Nederland voor emissiereducties zorgen.
In Chemistry for Climate wordt samenwerking met de overheid als belangrijke vervolgstap gezien. De rol van de overheid bestaat daarbij uit het werken aan een hogere CO2-prijs (in een wereldwijd level playing field), waardoor emissiereductiemaatregelen rendabeler worden, en uit het faciliteren van cross-sectorale programma’s op cruciale thema’s zoals waterstof, elektrificatie, CCS, recycling en bioraffinage. Denk daarbij aan het ondersteunen van investeringen die nodig zijn om innovaties marktrijp te maken.
Bedrijven die al een energie/klimaat-strategie hebben, kunnen deze nu checken of verrijken met de inzichten uit de Routekaart 2050. En bedrijven die nog niet zo’n strategie hebben zouden daar nu mee aan de slag moeten; ze kunnen deze Routekaart gebruiken en vertalen naar hun eigen bedrijf. Vervolgens is het een kwestie van vol inzetten op de maatregelen die nu al technisch en economisch haalbaar zijn, en technieken verder ontwikkelen die (nog) niet helemaal uitontwikkeld en/of economisch rendabel zijn.
U kunt het rapport hier vinden: https://www.ecofys.com/nl/news/nieuwe-routekaart-voor-de-nederlandse-chemische-industrie-tegen-2050/.
Michiel Stork, Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken., +31 6 211 00 752.
Niki Lintmeijer Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken., +31 6 23 19 05 22.
