Belangrijke observaties die uit de discussies en presentaties op het forum kwamen, zijn:
- Het beschikbaar stellen van Venture Capital is niet voldoende. De allervroegste start van bedrijven met zeer ‘disruptieve’ innovaties lukt nu vaak alleen met persoonlijk kapitaal of met behulp van subsidies. De markt voorziet amper in seed capital voor eco-innovatieve start-ups;
- Banken spelen geen rol bij de financiering van jonge en startende eco-innovatieve bedrijven;
- Financiering via de overheid is vaak zeer complex, en moeilijk toegankelijk voor bedrijven;
- ‘Business Angels’ zijn potentieel een belangrijke partner in netwerken rond eco-innovaties;
- Financiers concentreren zich nog vooral op eco-innovaties op het gebied van energie.
Investeren in eco-innovaties kan aantrekkelijker worden gemaakt, volgens investeerders. Bijvoorbeeld door de wet- en regelgeving en certificering in Europa verder te harmoniseren en efficiënter te maken ten aanzien van eco-innovaties en milieuwetgeving. Ook kan er geleerd worden van ‘best practices’, zoals het functioneren van de Venture Capital markt in de Amerikaanse Cleantech sector. Investeerders en ondernemers van eco-innovatieve bedrijven zouden ook baat hebben bij meer netwerkgelegenheden, waar zij elkaar kunnen ontmoeten. Deze netwerkgelegenheden kunnen bovendien bijdragen aan het verdiepen van kennis bij financiers over eco-innovaties. Het ontwikkelen van ‘know-how’ over financiering van eco-innovaties is namelijk van belang om de kapitaalmarkt voor deze bedrijven verder te verbeteren. Tot slot willen investeerders vooral mogelijke risico’s goed kunnen inschatten en beheersen. Het ontwikkelen van meer flexibele risicodragende instrumenten kan hieraan bijdragen.
Eco-innovatieve start-ups zijn vooral gebaat bij het snel toegang hebben tot kleinere bedragen tijdens de start van het bedrijf, voor bijvoorbeeld het doen van pilot-projecten of haalbaarheidsstudies. Lange procedures met veel administratieve lasten wegen onevenredig zwaar bij starters. Verder lopen zij vaak aan tegen het probleem dat er weinig kennis is over hun sector bij financiers en overheden, terwijl bedrijven zelf weinig kennis hebben over mogelijkheden voor financiering buiten de reguliere banken om.
Voor meer informatie over ETAP, zie de website http://ec.europa.eu/environment/etap/index_en.htm. Voor informatie over onderzoek naar eco-innovaties en financiering van eco-innovaties: Christi Veldhuis-van Essen,