Bos, heide of bebouwd gebied
De nieuwe methode verdeelt Nederland in ecosysteemtypen – bijvoorbeeld bos, heide, akker, strand, of woonwijk – en brengt het gebruik van de natuur door de mens in kaart. Letterlijk, door kaarten te maken en de gebieden en diensten daarop in te tekenen. Per soort gebied kijken CBS en WUR naar de kwaliteit van het ecosysteem en naar de ecosysteemdiensten die voor mensen van nut zijn. Ook wordt de economische waarde van die diensten bepaald. Daarbij zijn diensten geselecteerd waarover iets te zeggen valt op basis van data, bijvoorbeeld houtkap, recreatie of klimaatregulering. Sommige diensten zijn wellicht van belang maar vallen toch af omdat er geen gegevens over zijn – denk aan bramen plukken. Als proef zijn de ecosysteemdiensten voor de jaren 2006, 2013 en 2018 inmiddels met succes in beeld gebracht. De bedoeling is dat CBS en WUR dit nu volgens een vaste frequentie gaan doen, bijvoorbeeld elke twee jaar. De ideale frequentie wordt in Europees verband bekeken.Ontwikkeling door de jaren heen
Als je Nederland indeelt in ecosysteemgebieden, dan is ook te zien hoe het landgebruik en de natuur zich ontwikkelen door de jaren heen. Dat is interessant bijvoorbeeld in de discussie over klimaatverandering en duurzame landbouw. Het natter of droger worden van gebieden, verstedelijking, al die ontwikkelingen zie je terug in de natuurlijk kapitaalrekeningen. Verstening kan er toe leiden dat water minder gemakkelijk wordt weggevoerd en dus voor overlast zorgt. Daarom is het belangrijk om die ontwikkelingen samen te bestuderen. Omdat CBS en WUR kaarten maken bij de natuurlijk kapitaalrekeningen kunnen de ontwikkelingen per gebied worden bekeken. Dat levert unieke informatie op.Natuur essentieel voor samenleving
Het ministerie van LNV is als opdrachtgever bij het onderzoek betrokken. De interesse van LNV in natuurlijk kapitaal komt voort uit de discussie over een bredere kijk op welvaart. Al tien jaar praten we over de maatschappelijke waarde van de natuur maar in de praktijk bleek die waarde lastig te meten. De natuur heeft veel verschillende functies, maar die werden lang niet allemaal meegenomen bij de ontwikkeling van beleid. De natuurlijk kapitaalrekeningen kunnen daar verandering in brengen. Het ministerie beschouwt de natuur als essentieel voor de samenleving: "met objectieve cijfers kunnen we ervoor zorgen dat die waarde erkend wordt en krijgen we inzicht in hoe de waarde zich ontwikkelt." De natuurlijk kapitaalrekeningen leveren input voor de Monitor Brede Welvaart en de regionale uitsplitsing van de cijfers kan gebruikt worden om gebiedsprocessen te analyseren en regionale plannen, bijvoorbeeld voor de ontwikkeling van het platteland, te onderbouwen. De gegevens die dit jaar opgeleverd worden, geven voor het eerst een goed beeld van het natuurlijk kapitaal in heel Nederland. CBS en WUR gaan deze koppelen aan actuele beleidsdossiers, bijvoorbeeld onze bossenstrategie. Daarin staat dat we meer bos willen realiseren en ook welke functies dat moet hebben. De natuurlijk kapitaalrekeningen kunnen helpen bij de uitwerking van die plannen.Sustainable Development Goals meten
De koppeling van de ecosysteemdiensten met de economische en duurzaamheidsstatistieken van het CBS levert waardevolle informatie op. In hoeverre heeft de natuur last van de mens? Dat is van belang met het oog op de SDG’s. Zo heeft SDG 15 onder andere tot doel de bescherming, het herstel en de bevordering van het duurzaam gebruik van ecosystemen en het tegengaan van het verlies aan biodiversiteit. SDG 2 omvat het streven naar een duurzame voedselproductie die helpt bij het in stand houden van ecosystemen. Internationaal zijn er strikte afspraken over de manier waarop SDG’s gemeten worden. Dat maakt het een krachtig instrument. CBS en WUR willen die officiële metingen verrijken met voor Nederland relevante informatie over natuurlijk kapitaal, nu daarvoor een goed meetsysteem bestaat. In VN-verband wordt hierover nu discussie gevoerd.
Klik hier om naar het CBS-bericht te gaan.
Nadere inlichtingen: Rixt de Jong en Patrick Bogaart, CBS, tel. 070 - 337 3800 (telefooncentrale CBS)
