Een brede groep onafhankelijke deskundigen, waaronder hoogleraren, heeft als opmaat naar een ‘Outbreak Management Team’ (OMT) voor de klimaatcrisis het Klimaatcrisis Beleid Team gevormd (KBT). Dit KBT wil op basis van onpartijdige expertise adviezen aan de nieuwe regering uitbrengen, gericht op snelle invoering van effectief beleid waarmee de reeds afgesproken klimaatdoelen daadwerkelijk worden behaald.
De klimaatverandering wordt met de dag zichtbaarder, terwijl de mondiale broeikasgasemissies alsmaar verder stijgen. Nederland heeft zich met de EU gecommitteerd aan het Klimaatakkoord van Parijs (2015) om de temperatuurstijging het liefst tot 1,5 graden te beperken. Het Nederlandse Klimaatakkoord 2018 is een belangrijke stap, maar levert slechts een emissiereductie op van 34%, terwijl 49% in 2030 is afgesproken. Nieuwe EU-doelen, waar Nederland zich aan gecommitteerd heeft, zijn gericht op 55% emissiereductie.
Net als de COVID-crisis vereist ook de klimaatcrisis inzet van alle beschikbare kennis en middelen. Daarom heeft CE Delft samen met een groep experts en wetenschappers (het Klimaatcrisis Beleid Team – KBT) het initiatief genomen om een aantal adviezen op te stellen (https://ce.nl/publicaties/klimaatcrisis-beleid-team-kbt/). Het KBT dringt erop aan dat het klimaatbeleid met voorrang wordt aangepast en ervoor zorgt dat het gedrag van consumenten (aanschaf en gebruik producten) én bedrijven (investeringen en functioneren installaties) zo snel mogelijk verandert. Alleen dan kunnen de klimaatdoelen worden gerealiseerd.
Het huidige beleid gaat impliciet nog altijd uit van een energievoorziening gebaseerd op fossiele energie, met specifieke subsidies om efficiëntie en CO2-vrije energiebronnen een zetje te geven. Een crisis vereist echter een urgentere aanpak. De hoofdlijn van het klimaatbeleid moet worden dat CO2-vrije energie zo snel mogelijk de norm wordt en dat daarvoor betaald moet worden. Het is overduidelijk dat de CO2-emissies veel sneller omlaag moeten dan nu het geval is. Het KBT pleit voor invoering van een nationaal CO2-budgetsysteem in alle sectoren van de Nederlandse economie waarin de regering de maximale uitstoot van broeikasgassen per jaar vastlegt (het emissieplafond) en deze door de tijd heen laat dalen. Hiermee kan de overheid met zekerheid de afgesproken klimaatdoelen voor 2030 en daarna halen. Het CO2-budgetsysteem loopt via de energieleveranciers. Zij moeten voldoende emissierechten hebben om de emissies van de brandstoffen en elektriciteit die zij verkopen te dekken. Een emissierecht is het recht om één ton CO2 te mogen uitstoten. Deze emissierechten worden in eerste instantie door de overheid geveild of voor een vaste prijs verkocht. Daarna kunnen energieleveranciers op de markt rechten bijkopen of verkopen, waardoor er een marktprijs voor CO2-rechten ontstaat. De energieleveranciers zullen deze CO2-prijs zoveel mogelijk doorberekenen aan hun klanten.
Door CO2-emitterende energie een hogere prijs te geven, zullen energieleveranciers meer CO2-vrije brandstof en elektriciteit gaan verkopen, en consumenten en bedrijven zullen hun keuzes voor energiegebruik aanpassen (o.a. rondom woningverwarming, vervoersmiddelen en productietechnologieën). Een hogere CO2-prijs zorgt daarmee voor efficiëntere installaties, duurzamere mobiliteit en minder energievraag.
Het KBT adviseert de inkomsten uit de verkoop van de emissierechten te gebruiken om de belasting op arbeid te verlagen en lage-inkomensgroepen te compenseren voor gestegen lasten. Om een breed draagvlak voor het klimaatbeleid te garanderen, moet immers rekening gehouden worden met de internationale concurrentiekracht van bedrijven en een rechtvaardige verdeling van de lasten voor burgers. Het is essentieel de kosten van het klimaatbeleid voor iedereen dragelijk te maken. Als consumenten en bedrijven in de knel komen door hogere lasten, worden ze tijdelijk ondersteund met inkomensbeleid, zonder enige aanpassing of afzwakking van het energie- en klimaatbeleid.
Meer informatie en links naar de zes adviezen: https://ce.nl/publicaties/klimaatcrisis-beleid-team-kbt/. Contactpersoon: Frans Rooijers, Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
