Er is veel onzekerheid rondom toekomstige klimaatschade. In het proefschrift dat Stan Olijslagers onlangs aan de Universiteit van Amsterdam verdedigde schat hij dat de optimale CO2-belasting 25% tot 50% hoger uitvalt als gevolg van deze onzekerheid.
Klimaatverandering staat hoog op de agenda van beleidsmakers. Het reduceren van de uitstoot van CO2 is een flinke opgave voor onze economie, die tot nu toe voornamelijk ingericht was op het gebruik van fossiele brandstoffen. Als je het klimaatprobleem vanuit economisch oogpunt bekijkt, dan is CO2-uitstoot een externaliteit: bedrijven en huishoudens betalen niet voor de schade die veroorzaakt wordt door de uitstoot van CO2.
Om ervoor te zorgen dat bedrijven en huishoudens de schade van uitstoot meenemen in hun beslissingen kan een CO2-belasting worden geïntroduceerd. De hoogte van de belasting zou idealiter gelijk zijn aan de schade van CO2-uitstoot. Door de introductie van deze CO2-belasting nemen bedrijven en consumenten de klimaatschade mee bij het maken van hun keuzes. Het is echter niet eenvoudig om te berekenen wat de precieze schade van CO2-uitstoot is.
In het proefschrift wordt een inschatting gemaakt van de maatschappelijke kosten van CO2-uitstoot. Deze kosten hangen af van verschillende modelonderdelen en aannames. Ten eerste zijn aannames over het klimaat belangrijk, bijvoorbeeld de aanname hoeveel graden de aarde opwarmt bij een bepaalde CO2-concentratie. Daarnaast worden veronderstellingen gemaakt van de schade door temperatuurstijging. Maar ook aannames over economische groei en maatschappelijke voorkeuren spelen een belangrijke rol in het bepalen van de optimale CO2-belasting: hoe belangrijk vinden we als maatschappij bijvoorbeeld toekomstige generaties.
Er is specifiek gekeken naar het effect van onzekerheid op de kosten van CO2-uitstoot. We hebben door het vele onderzoek naar klimaatverandering veel geleerd over de gevolgen van de uitstoot van broeikasgassen. En we weten ook dat dit schade gaat opleveren. Maar het blijft enorm lastig om de precieze schade door klimaatverandering in te schatten. De schade kan door feedbackmechanismes en kantelpunten hoger uitvallen dan verwacht, maar het kan ook meevallen.
Over het algemeen zijn mensen risicomijdend. Het feit dat mensen hun bezittingen graag verzekeren tegen schade geeft aan dat ze bereid zijn om een premie te betalen om risico te vermijden. Dezelfde redenering kan gebruikt worden voor het klimaatprobleem. Als maatschappij wil je ook het liefst het risico rondom klimaatschade beperken. En het risico wordt beperkt door de temperatuur niet te veel op te laten lopen. Daarom zouden we bereid moeten zijn om een extra premie te betalen om het risico rondom klimaatschade te verminderen.
Door middel van modelsimulaties en aannames over voorkeuren rondom onzekerheid en risico is de inschatting dat de maatschappelijke kosten van CO2-uitstoot 25% tot 50% hoger uitvallen als gevolg van onzekerheid. Dit is de stijging ten opzichte van hetzelfde model zonder onzekerheid. Dit betekent dat de grote onzekerheid rondom klimaatschade een reden is voor een hogere CO2-belasting en meer CO2-reductie. Klimaatbeleid moet zich dus niet alleen richten op het beperken van de verwachte schade, maar ook op het beperken van het risico op extreme uitkomsten.
Als laatste is in het kader van het proefschrift ook het optimale tijdspad van CO2-belastingen bestudeerd. Toekomstige CO2-belastingen zijn belangrijk voor het sturen van keuzes van bedrijven en huishoudens. Veel investeringen in CO2-reductie betalen zich namelijk pas over een langere periode uit.
Als vuistregel wordt afgeleid dat de optimale CO2-prijs minimaal net zo snel groeit als de economie. Het is inefficiënt om de CO2-belasting constant te houden, omdat de economie groeit over de tijd. In een grotere economie zal er ook meer schade zijn door klimaatverandering. Daarnaast is de schade vanwege de temperatuurstijging niet lineair. Bij hogere temperaturen zal de schade steeds sneller oplopen. Dit betekent dat de CO2-belasting bij hogere temperaturen ook hoger zou moeten zijn. Daardoor ligt de groeivoet van de optimale CO2-belasting idealiter nog wat hoger dan de economische groei.
Het proefschrift kan hier worden gedownload. Inlichtingen: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..