Het PBL heeft samen met het Researchcentrum voor Opleiding en de Arbeidsmarkt (ROA) een model ontwikkeld dat voor vijf jaar vooruit laat zien waar knelpunten op de arbeidsmarkt kunnen ontstaan bij de uitvoering van het klimaatbeleid. De inzichten uit het model helpen partijen zoals werkgevers, opleiders en de overheid te zien waar bijsturing nodig is om te voorkomen dat arbeidsmarktknelpunten het halen van het klimaatdoel belemmeren.
Geschikte arbeidskrachten randvoorwaarde voor behalen klimaatdoel
Een belangrijke randvoorwaarde voor het behalen van het klimaatdoel van het kabinet-Rutte IV is dat er voldoende geschikte arbeidskrachten beschikbaar zijn. De uitstoot van broeikasgassen kan alleen afdoende omlaag wanneer er genoeg zonnepanelen, windparken, laadpalen, energiezuinige apparaten en installaties worden neergezet. Daarvoor zijn vakmensen onontbeerlijk. Uit de analyse met het PBL-ROA-model blijkt dat er vooral een tekort is aan technici op bachelor- en masterniveau, naast technici en ambachtslieden op MBO-niveau. In Zeeland, Drenthe en Limburg kunnen de knelpunten groter uitvallen dan nationaal als daar relatief veel klimaatinvesteringen plaatsvinden.
Inzicht in knelpunten over volle breedte arbeidsmarkt
Het PBL-ROA model biedt tot vijf jaar vooruit een gedetailleerd beeld in welke beroepen, opleidingen en regio’s knelpunten ontstaan als alle voor het klimaatdoel benodigde investeringen plaatsvinden. Zo wordt duidelijk hoeveel en wat voor type arbeid dit vraagt, en hoe die behoefte verschilt van het verwachte aanbod. Dit wordt bekeken over de volle breedte van de arbeidsmarkt, dus voor alle sectoren in de economie. Door economische samenhangen tussen sectoren en regio’s kan het klimaatbeleid ook leiden tot knelpunten in beroepen en opleidingen die niet direct aan het klimaatbeleid zijn verbonden.
Zicht op waar gerichte actie nodig is
Tijdig zicht op knelpunten in de arbeidsmarkt biedt partijen zoals de overheid, bedrijven, onderwijsinstellingen en vakbonden de mogelijkheid gericht actie te ondernemen om te voorkomen dat personeelsgebrek een belemmering voor de uitvoering van het klimaatbeleid gaat vormen. Het nu ontwikkelde PBL-ROA-model is onderdeel van de in het Klimaatakkoord van 2019 afgesproken informatiebasis, waarmee de gevolgen van het klimaatbeleid in Nederland voor de arbeidsmarkt kunnen worden gemonitord. Op dit moment is er alleen een inschatting van de benodigde investeringen beschikbaar op basis van het ontwerpklimaatakkoord. Zodra duidelijk is welke investeringen volgen uit het huidige klimaatbeleid, kan met het PBL-ROA-model een nieuwe inschatting van de knelpunten op de arbeidsmarkt worden gemaakt.
Auteurs: Anet Weterings, Olga Ivanova en Mark Thissen (allen PBL), Jessie Bakens, Henry Abbink, Ineke Bijlsma, Sander Dijksman en Nico Pestel (allen ROA), en Sacha den Nijs (VU/PBL).
Klik hier om de gezamenlijke PBL/ROA-publicatie te downloaden.
Inlichtingen: Anet Weterings, Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.,tel. 06 50671542, Olga Ivanova, Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken., tel. 06 1508 9309.
