Het Europese 'Fit for 55'-programma, gecombineerd met nationale en regionale overheidsinitiatieven zetten een snelle elektrificatie in gang van het Belgisch personenwagenpark. Dit brengt zowel uitdagingen als opportuniteiten met zich mee. Een belangrijke uitdaging is het garanderen van de energievoorziening door een stijgende vraag naar elektriciteit. Tegelijkertijd ontstaan er aanzienlijke kansen.
De meeste auto's rijden slechts een zeer beperkt deel van de dag. Terwijl ze geparkeerd staan, kan de batterij van elektrische auto's dienen als energiebron voor andere doeleinden. Dit veronderstelt wel een slim bi-directioneel laadsysteem, dat de batterij zowel kan opladen als ontladen. Dit wordt Vehicle-to-Grid (V2G) genoemd.
Auto’s die uitgerust zijn voor V2G kunnen hun batterij opladen wanneer de vraag naar elektriciteit en de elektriciteitsprijzen laag zijn. Tijdens periodes van grote vraag naar elektriciteit en hoge prijzen kan de batterij van de auto energie leveren aan het net. De auto kan daarbij tot een vooraf bepaald minimumniveau worden ontladen, zodat de bestuurder zijn auto steeds kan gebruiken wanneer dat nodig is.
V2G is veelbelovend, maar er zijn nog verschillende barrières voor de uitrol. Een voorwaarde voor het succes en de economische levensvatbaarheid van V2G is een brede acceptatie door de gebruikers van elektrische auto's en hun deelname aan het V2G-systeem. Daarom voerde TML een 'stated preference'-onderzoek uit waarin 2500 respondenten uit het hele land werd gevraagd naar hun aankoopintenties, hun bekendheid met elektrische auto's en oplaadtechnieken, hun rijgedrag en hun voorkeuren met betrekking tot voertuigtypen en oplaadsystemen. De kern van dit onderzoek was een discreet keuze-experiment waarin de bereidheid tot betalen voor verschillende kenmerken van een V2G-compatibele elektrische auto werd bepaald.
Uit de analyse van de enquête blijkt dat de belangstelling van de automobilisten voor V2G in België momenteel vrij gering is. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door twee factoren. Enerzijds is de technologie grotendeels onbekend, waardoor het voor automobilisten moeilijk is om het volledige potentieel ervan in te schatten. Niet minder dan 79% van de bevraagde personen gaf aan nooit van V2G of bi-directioneel laden te hebben gehoord. De geringe vertrouwdheid met V2G resulteert in een terughoudendheid om de technologie toe te passen. Anderzijds hebben Belgische automobilisten een sterke angst voor een lege batterij tijdens hun rit. Dit geldt vooral voor automobilisten die veel kilometers maken.
Uit het discreet keuze-experiment blijkt dat vooral kenmerken van de auto een rol spelen bij de aankoopbeslissing,eerder dan kenmerken van het V2G-contract. De aankoopprijs, het rijbereik en de herlaadtijd van de batterij zijn belangrijke factoren in de keuze voor een elektrisch voertuig. In een V2G-contract blijkt enkel het minimaal gegarandeerd rijbereik van belang. Een jaarlijkse besparing op de elektriciteitsfactuur of een eenmalige financiële vergoeding kunnen de respondenten niet overtuigen om in te gaan op een V2G-contract.
De betalingsbereidheid van Belgische consumenten voor het rijbereik van een wagen is vrij groot. Een auto met 100 km meer rijbereik dan een anders identieke wagen mag zo’n € 2700 meer kosten. Analoog geldt dat wanneer een V2G-contract het gegarandeerd minimaal rijbereik van de wagen met 100 km verlaagt, men hier een vergoeding van € 2700 voor verwacht.
Ook zijn elektrische auto’s met een kortere herlaadtijd aantrekkelijker. Zo is men bereid om € 5,25 per minuut te betalen voor een snellere oplaadtijd van de batterij.
Het onderzoekt maakt ook een onderscheid tussen personen met een privéwagen en mensen die over een bedrijfswagen beschikken. Er blijkt een belangrijk verschil te zijn tussen deze groepen. Bij de keuze van een nieuwe auto zijn mensen met een bedrijfswagen veel sneller geneigd om over te stappen naar een elektrische wagen dan mensen met een privéwagen. De kostprijs speelt hier uiteraard een belangrijke rol. Daarnaast hebben mensen met een bedrijfswagen een lagere betalingsbereidheid voor extra rijbereik dan mensen met een privéwagen.
Een succesvolle implementatie van V2G in België vereist dus belangrijke inspanningen om de automobilisten meer vertrouwd te maken met de technologie. Ook moeten V2G-contracten zo worden opgezet dat het gewenste rijafstand van de bestuurders altijd kan worden gegarandeerd. Een hoge gegarandeerde minimum actieradius wordt door de respondenten belangrijker gevonden dan financiële compensaties (tenzij deze groot zijn).
Meer informatie over dit project en een uitgebreid rapport kan hier gevonden worden.