Een recent onderzoek van VITO laat zien hoe vertrouwen een cruciale factor is bij de acceptatie van circulaire zonne-energieoplossingen door consumenten. Uit een enquête bij bijna 4000 Vlaamse huishoudens werd duidelijk dat vertrouwen in overheden, leveranciers en technologie een sleutelrol speelt. Daarnaast introduceert het onderzoek het concept van een circulaire risicopremie: consumenten rekenen een extra risico in bij de overstap naar circulaire bedrijfsmodellen vanwege onzekerheden en een gebrek aan vertrouwen.

De transitie naar een circulaire economie vraagt om meer dan alleen technologische innovaties; het vereist ook een zorgvuldige afstemming van incentieven binnen en tussen organisaties. In dit artikel bespreken we hoe het effectief op één lijn brengen van deze prikkels essentieel is voor het implementeren van een technologie zoals omkeerbare lijmverbindingen, die duurzame productie en recycling kan bevorderen.

De introductie van de eco-regeling in 2023 in het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) van de EU heeft voor melkveehouders een financiële verandering teweeg gebracht. Sinds 2023 gaat er minder subsidie naar inkomenssteun en meer naar verduurzaming. De eco-regeling heeft als doel om landbouwactiviteiten te ondersteunen die het klimaat, de natuur en het milieu verbeteren. Op basis van deze regeling kunnen boerenbedrijven een extra bedrag krijgen bovenop de basispremie (waaraan overigens ook al voorwaarden wat betreft ‘goede landbouw- en milieucondities’ zijn verbonden) als zij zogenaamde eco-activiteiten ontplooien. Elke lidstaat heeft zelf ruimte om deze eco-regeling in te richten en criteria voor subsidies te bepalen. Nederland heeft gekozen voor vijf doelen: klimaat, biodiversiteit, water, bodem en lucht en landschap.

Nederland kent sinds 1996 een zogenaamde energiebelasting. De belasting begon als eenvoudig instrument gericht op energiebesparing en het genereren van groene belastinginkomsten met een uniform tarief voor kleinverbruikers. Inmiddels voorziet de energiebelasting in uiteenlopende beleidswensen met vijf schijven, zestien teruggaveregelingen en zes bijzondere tarieven. Het aantal belastingplichtigen is gegroeid van een overzichtelijke groep naar ruim driehonderd uiteenlopende doelgroepen. In bijna dertig jaar is de energiebelasting veranderd in een complex systeem voor alle betrokkenen: energieproducenten, -leveranciers, -verbruikers, de Belastingdienst en beleidsmakers.

In het debat over leveringszekerheid en kritieke grondstoffen gaat het meestal over zeldzame aardmetalen en kritieke mineralen voor elektronische componenten. Maar zijn er ook risico’s te verwachten met leveringszekerheid bij traditionele bouwmaterialen? Van welke aard zijn de risico’s? En: welke kansen biedt het toepassen van circulaire principes om leveringszekerheidsrisico’s te vermijden of te verminderen?